**درس شانزدهم: آداب درست خواندن و درس خواندن**
**معنی واژهها:**
* **مطالعه:** خواندن و یادگیری
* **آداب:** روش و رفتار درست و پسندیده
* **هدف:** چیزی که میخواهیم به آن برسیم
* **تمرکز:** حواسمان را فقط روی یک کار جمع کردن
* **حوصله:** شکیبایی و آرامش
* **یادداشتبرداری:** نکات مهم را روی کاغذ نوشتن
* **مرور:** دوباره نگاه کردن و خواندن
* **کنجکاوی:** دوست داشتن برای دانستن چیزهای تازه
* **پشتکار:** ادامه دادن و خسته نشدن از کار
* **نظم:** ترتیب و برنامه داشتن برای کارها
**واژههای مخالف (متضاد):**
* تمرکز ⟷ پراکندگی ذهن
* حوصله ⟷ بیحوصلگی
* نظم ⟷ بینظمی
* پشتکار ⟷ تنبلی
**واژههای همخانواده:**
* مطالعه ⟷ مُطالِع (خواننده)
* هدف ⟷ هدَف داشتن
* مرور ⟷ مَرور کردن
* کنجکاوی ⟷ کَنجکاو

**عنوان درس: روش درست خواندن و یادگیری**
**بخش: درک معنای واژهها و مفهوم شعر**
**پایه: ششم دبستان**
در این درس، یاد میگیریم که چطور کلمات و شعرها را بهتر بفهمیم. وقتی با کلمههای جدید روبهرو میشویم، باید معنای آنها را به خوبی درک کنیم تا بتوانیم متن یا شعر را به درستی بخوانیم و بفهمیم.
گاهی در شعرها، کلمههایی به کار میروند که ممکن است برای ما آشنا نباشند. در چنین مواقعی، باید با کمک فرهنگ لغت یا راهنمایی معلم، معنی آنها را پیدا کنیم.
با یادگیری معنای واژهها، نه تنها در خواندن بهتر میشویم، بلکه لذت بیشتری از مطالعه میبریم. همچنین، وقتی معنای شعر را به خوبی بفهمیم، میتوانیم احساس و پیامی که شاعر میخواهد برساند، درک کنیم.
پس بیایید با دقت و حوصله به کلمات و شعرها توجه کنیم تا بتوانیم از خواندن آنها بیشترین بهره را ببریم.
معنی کلمات و متضاد و هم خانواده درس آداب مطالعه
انتخاب بخش مورد نظر:
معنی واژهها، واژههای مخالف و همخانواده درس آداب مطالعه
مفهوم درس آداب مطالعه از کتاب فارسی ششم
معنی واژههای درس شانزدهم فارسی ششم
واژههای مهم املا درس شانزدهم فارسی ششم
درس شانزدهم: آداب مطالعه
معنی درس آداب مطالعه فارسی ششم
بدان که خواندن و شنیدن داستان، سود بسیار زیادی دارد:
اول: انسان از زندگی و سرگذشت پیشینیان آگاه میشود.
دوم: وقتی از شگفتیهای جهان میشنود، نگاهش به قدرت خداوند بزرگتر و روشنتر میشود.
سوم: وقتی از رنج و سختیهایی که مردم گذشته کشیدهاند باخبر میشود، میفهمد که هیچکس در زندگی از مشکلات در امان نبوده است و این دانستن به او آرامش میدهد.
چهارم: وقتی میشنود که فرمانروایی و ثروت پادشاهان گذشته از بین رفته است، دلش از ثروت و دنیا جدا میشود و میفهمد که دنیا به هیچکس وفادار نمانده است.
پنجم: پندهای بسیار و تجربههای فراوانی به دست میآورد.
و خدای بلندمرتبه به پیامبر اکرم (ص) میفرماید: «ای محمّد، ما از قصههای پیامبران و اخبار آنان برای تو میخوانیم. چیزهایی که به وسیلهی آن دل تو را استوار میکنیم و سودهای بزرگی برای تو دارد». (قرآن کریم، سوره ی هود، آیه ی ۱۲۲)
پس روشن شد که در داستانهای پیشینیان سود زیادی وجود دارد و خواننده، گوینده و شنونده از آن بهرهمند میشوند. اگر بپرسند قصهخوانی چند گونه است؟ بگو: دو گونه؛ اول: گفتن حکایت و داستان، دوم: خواندن شعر.
اگر بپرسند آداب حکایتگویان چیست؟ بگو:
اول: باید پیش از گفتن داستان، آن را نزد استادی خوانده و تمرین کند تا هنگام بیان، دچار مشکل نشود.
دوم: باید در سخن گفتن، سریع و ماهر باشد و بیتجربه به نظر نرسد.
سوم: باید بداند جمعیتی که برایش صحبت میکند، چه نوع سخنی را دوست دارد و بیشتر همان را بگوید.
چهارم: گاهی در میان نثر خود از شعر استفاده کند؛ چرا که بزرگان گفتهاند: شعر در قصهگویی مانند نمک در غذاست. اگر کم باشد، غذا بیمزه است و اگر زیاد باشد، شور میشود. پس باید میانهروی کرد.
پنجم: سخنان دروغ و بیاساس نگوید، زیرا نزد مردم بیارزش میشود.
اگر بپرسند آداب شعرخوانی چیست؟
بگو:
اول: باید با آهنگ بخواند.
دوم: شعر را به گونهای بخواند که در دل شنوندگان بنشیند.
سوم: اگر بیتی سخت و دشوار بود، معنای آن را برای شنوندگان توضیح دهد.
چهارم: طوری نخواند که شنونده خسته و بیحوصله شود.
پنجم: در آغاز یا پایان، نام شاعر را ببرد و برای او فاتحه و تکبیر بگوید.
معنی کلمات درس ۱۶ آداب مطالعه فارسی ششم
احوال: به معنی وضعیتها و شرایط مختلف زندگی است.
عجایب: یعنی چیزهای شگفتانگیز و باورنکردنی.
گشاده: یعنی باز، روان، یا گسترده.
محنت: به مفهوم رنج و سختی است.
شدت: یعنی سختی زیاد و شرایط دشوار.
بند: به معنی طناب یا ریسمان است.
تسلی: یعنی آرامش بخشیدن به کسی و کاهش غم او.
زوال: به مفهوم از بین رفتن و نابودی است.
ملک: یعنی پادشاهی یا یک کشور.
سلاطین: به معنی پادشاهان و فرمانروایان است.
عبرت گرفتن: یعنی از چیزی یا کسی پند گرفتن و درس آموختن.
بیشمار: یعنی بسیار زیاد و غیرقابل شمارش.
تعالی: به معنی بلندمرتبه و برتر است.
رسولان: یعنی پیامبران و فرستادگان خدا.
ثابت: یعنی پایدار و استوار.
حکایت: به معنی داستان و روایت است.
نظم: یعنی شعر و سخن آهنگین.
ادا کردن: یعنی انجام دادن یا بیان کردن چیزی.
بر: به معنی نزد یا کنار است.
فرو نماند: یعنی درمانده یا ناتوان نشدن.
چست: یعنی چابک و سریع.
خام: یعنی بیتجربه و ناپخته.
لایق: یعنی سزاوار و شایسته.
راغب: یعنی علاقهمند و مایل.
نثر: یعنی نوشتهای که به صورت شعر نیست.
رح: یعنی توضیح دادن و بیان کردن.
مستمع: یعنی شنونده.
ملول: یعنی غمگین و ناراحت.
فاتحه: یعنی آغاز کردن یا شروع کار.
تکبیر: یعنی گفتن “الله اکبر” و بزرگداشت پروردگار.
وقت وقت: یعنی گاهی اوقات و هر از چندگاهی.
آراسته: یعنی منظم و زیبا.
طعام: یعنی غذا.
دیگ: یعنی ظرف بزرگ پختوپز.
اعتدال: یعنی میانهروی و دوری از افراط و تفریط.
محال: یعنی غیرممکن و نشدنی.
گزاف: یعنی دروغ و گفتار نادرست.
سبک: یعنی پست یا بیارزش.
آداب: یعنی رسمها و عادات پسندیده.
کلمات مهم املایی درس ۱۶ فارسی ششم
احوال و روزگار – سختی و دشواری – آرامش و دلداری – رنج و مصیبت – شگفتیها – دوم – سوم – نابودی و از بین رفتن – پادشاهان – پند و اندرز – پایدار و ثابت – چابک و فرز – سزاوار و شایسته – خواندن نظم – نثر – علاقمند و خواهان – غیرممکن بودن میانهروی – اغراقآمیز – شنونده – گفتن «الله اکبر» – خواندن سوره حمد – قصهگویی و روایت کردن
پیام درس
در این بخش، پاسخ دو پرسش اصلی درک مطلب ارائه میشود که در واقع مفهوم و پیام کلاس را در بر میگیرد.