پاسخ تمرینهای درس هشتم علوم کلاس چهارم
درس هشتم: شب و آسمان
در این درس با دنیای شگفتانگیز آسمان شب آشنا میشویم. در روز، خورشید میدرخشد و آسمان روشن است. اما وقتی شب میشود، خورشید غروب میکند و آسمان تاریک میشود. در آسمان تاریک شب، ما میتوانیم ماه و ستارهها را ببینیم.
ماه تنها قمر کره زمین است و نوری از خودش ندارد. نوری که از ماه میبینیم، در واقع نور خورشید است که به ماه میتابد و سپس به چشمان ما میرسد. شکل ماه در آسمان هر شب تغییر میکند. گاهی به صورت یک دایره کامل دیده میشود که به آن ماه کامل یا بدر میگوییم و گاهی فقط یک هلال باریک است.
ستارهها نیز اجرام آسمانی هستند که از خودشان نور و گرما تولید میکنند. آنها در فاصله بسیار دوری از ما قرار دارند و به همین دلیل است که آنها را به صورت نقطههای کوچک و درخشان میبینیم. خورشید هم یک ستاره است، اما چون بسیار به زمین نزدیکتر است، بزرگ و پرنور دیده میشود.
گاهی ممکن است در آسمان شب، اجرام درخشانی ببینیم که مانند ستارهها چشمک نمیزنند و آرام در آسمان حرکت میکنند. اینها احتمالاً سیارات هستند. سیارات مانند زمین، به دور خورشید میچرخند و نور خورشید را بازمیتابانند.
برای مشاهده بهتر آسمان شب، بهتر است به جایی برویم که آلودگی نوری شهرها را نداشته باشد، مثل خارج از شهر یا مناطق کوهستانی. با یک نقشه آسمان یا برنامههای مخصوص، میتوانید صورتهای فلکی مختلف مانند دب اکبر یا صورت فلکی شکارچی را پیدا کنید.
مطالعه آسمان شب میتواند یک سرگرمی جذاب و آموزنده برای همه باشد.
آسمان شب
درس نام: آسمان در شب
بخش: گام به گام
پایه: چهارم دبستان
وقتی شب میشود و خورشید غروب میکند، آسمان تاریک میشود. در این تاریکی، چراغهای کوچک و درخشانی در آسمان پدیدار میشوند. به این چراغهای درخشان، ستاره میگوییم.
ستارهها خورشیدهای بسیار بزرگی هستند که از ما خیلی خیلی دور هستند. به همین دلیل است که آنها را به صورت نقطههای کوچک و نورانی میبینیم.
گاهی اوقات، میتوانید گروهی از ستارهها را ببینید که به شکل خاصی کنار هم قرار گرفتهاند. به این شکلهای ستارهای، صورت فلکی میگویند. مردم قدیم با نگاه کردن به این صورتهای فلکی، داستانهای زیادی ساختهاند.
گاهی هم میتوانید جرم بزرگی و روشن را در آسمان ببینید که به شکل یک دایره نورانی است. این، ماه است. ماه از خودش نوری ندارد. نوری که از ماه میبینیم، در واقع نور خورشید است که به ماه میتابد و سپس به چشمان ما میرسد.
پس به یاد داشته باشید:
* ستارهها اجرام داغ و پرنوری هستند که خودشان نور تولید میکنند، اما از زمین بسیار دور به نظر میرسند.
* ماه سرد و تاریک است و نور خورشید را بازمیتاباند، به همین دلیل ما آن را روشن میبینیم.
شبها گاهی به آسمان نگاه کنید. میتوانید دنیای شگفتانگیزی را کشف کنید!
درس هشتم ۸ علوم پایه چهارم – آسمان در شب
درس هشتم علوم کلاس چهارم – آسمان در شب
پاسخ بخش “فکر کنید” صفحههای ۶۸ و ۶۹
پاسخ بخش “فکر کنید” صفحه ۶۹
پاسخ بخش “فکر کنید” صفحه ۷۲
پاسخ بخش “گفتوگو” صفحه ۷۲
پاسخ بخش “فعالیت” صفحه ۷۲
پاسخ بخش “فکر کنید” صفحه ۷۴
پاسخ بخش “فعالیت” صفحه ۷۵
پاسخ بخش “جمعآوری اطلاعات” صفحه ۷۵
راهنمای درس هشتم علوم پایه چهارم: آسمان در شب
جواب فکر کنید صفحه ۶۸ و ۶۹ علوم چهارم
در ستون اول جدول، شکل نیها از نمای بالا کشیده شده است. حالا شما هم از روبرو به چیزی که ساختهاید نگاه کنید؛ چه شکلی میبینید؟ نتیجه نگاه کردن خودتان را در ستون دوم جدول بکشید.
– به نظرت، شکلی که در ستون اول کشیده شده، چه وسیلهای را به یادت میآورد؟ فرغون
– آیا همهی تکههای آلومینیومی که مچاله شدهاند، به یک فاصله از میز قرار گرفتهاند؟ نه
جواب فکر کنید صفحه ۶۹ علوم چهارم
در یک شب صاف و بدون هیچ ابری، به آسمان خیره شوید. آن نقاط درخشانی که نزدیک به هم قرار گرفتهاند، به نظر شما چه شکلی هستند؟ مشاهدات خود را روی کاغذ بکشید و سپس آنچه را دیدهاید برای همکلاسیهایتان تعریف کنید.
اغلب در این صورتها، میتوان شکل حیوانات یا چیزهای گوناگون دیگری را تشخیص داد.
جواب فکر کنید صفحه ۷۲ علوم چهارم
– کدام سیاره دمای بیشتری دارد: زهره یا مشتری؟ چرا؟
پاسخ: زهره؛ چون فاصله آن تا خورشید کمتر است.
– چرا زهره یک سیاره محسوب میشود؟
پاسخ: زیرا به دور خورشید میگردد و نوری از خود تولید نمیکند.
– چرا سیاره زهره در آسمان بسیار درخشان به نظر میرسد؟
پاسخ: چون هم به خورشید نزدیک است و هم به زمین، و نور خورشید را به خوبی بازمیتاباند.
جواب گفتوگو صفحه ۷۲ علوم چهارم
ستارهها در طول روز هم در آسمان حضور دارند، اما به دلیل روشنایی زیاد نور خورشید، ما قادر به دیدن آنها نیستیم.
جواب فعالیت صفحه ۷۲ علوم چهارم
۱- با یک ماژیک، اسم خورشید و هر سیاره را روی تکههای مقوا جداگانه بنویسید.
۲- در یک جای باز مثل حیاط مدرسه، پارک یا زمین ورزش، یک نقطه روی زمین با گچ بکشید و یک میخ داخل آن فرو کنید.
۳- با کمک یک تکه نخ و گچ، هشت دایره با فاصلههای تقریبی زیر از مرکز آن نقطه رسم کنید.
| شماره دایره | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ |
| شعاع دایره (به سانتیمتر) | ۱۰ | ۱۶ | ۲۳ | ۳۶ | ۱۲۶ | ۱۶۰ | ۴۶۰ | ۷۲۰ |
۴- هر دانشآموز باید یکی از مقواها را بردارد و به ترتیب جایگاه سیارهها در منظومهٔ شمسی، روی دایرهٔ مربوط به خودش بایستد.
۵- دانشآموزی که مقوای خورشید را دارد، باید در مرکز دایره قرار بگیرد.
۶- با شنیدن صدای سوت معلم، هر دانشآموز باید خلاف جهت حرکت عقربههای ساعت، به دور خورشید بچرخد.
– چرا در منظومهٔ شمسی سیارهها به یکدیگر برخورد نمیکنند؟
پاسخ: چون هر سیاره در مدار مشخص و منظمی حرکت میکند و این نظم باعث میشود که با هم برخورد نکنند.
جواب فکرکنید صفحه ۷۴ علوم چهارم
کدام سیاره در منظومه شمسی طولانیترین سال را دارد و چرا؟
پاسخ: نپتون. دلیلش این است که نپتون دورترین سیاره از خورشید است و به همین علت، زمان بیشتری لازم دارد تا یک دور کامل به دور خورشید بچرخد.
جواب فعالیت صفحه ۷۵ علوم چهارم
به مدت دو هفته، از اولین روز ماه قمری شروع کن و هر شب به ماه در آسمان نگاه کن. سپس شکل ماه را همانطور که میبینی در جدولی که در ادامه آمده، رسم کن.
در تصویر بالا، یک نمودار خطی دیده میشود که تغییرات یک متغیر را در طول زمان نشان میدهد. محور افقی نمودار، نشاندهنده زمان است و محور عمودی آن، مقدار متغیر مورد نظر را نمایش میدهد. همانطور که در نمودار مشاهده میکنید، خط رسمشده در ابتدا روندی افزایشی داشته، سپس برای مدتی ثابت مانده و پس از آن کاهش یافته است. این نوع نمودارها معمولاً برای نمایش اطلاعاتی مانند نرخ رشد، تغییرات دما یا عملکرد یک سیستم در بازههای زمانی مختلف استفاده میشوند. منبع این تصویر، وبسایت گاما است.
جواب جمع آوری اطلاعات صفحه ۷۵علوم چهارم
به مدت دو هفته، هر روز به آسمان نگاه کنید. آیا میتوانید ماه را در آسمان ببینید؟ شکل آن را رسم کرده و نتیجه را در کلاس ارائه دهید.
پاسخ: در پایان هفته اول (روزهای هفتم و هشتم ماه قمری) و پایان هفته سوم (روزهای بیست و یکم و بیست و دوم ماه قمری) ماه در آسمان قابل مشاهده است.