پاسخ تمرینهای درس دوازدهم علوم کلاس چهارم
درس دوازدهم علوم پایهٔ چهارم – تنوع گیاهان
**عنوان درس: دنیای شگفتانگیز گیاهان**
**مبحث: یادگیری مرحلهبهمرحله**
**پایه: چهارم دبستان**
گیاهان دنیای رنگارنگ و جالبی دارند. آنها در شکلها، اندازهها و رنگهای مختلفی دیده میشوند. بعضی از گیاهان کوچک و نرم هستند، مثل علفهای سبزی که در حیاط میبینیم. بعضی دیگر بزرگ و قوی هستند، مثل درختان بلند که در جنگل رشد میکنند.
هر گیاه برای زنده ماندن به چیزهایی نیاز دارد. نور خورشید، آب و خاک خوب از نیازهای اصلی گیاهان هستند. گیاهان با کمک نور خورشید و آب، غذای خود را میسازند. این کار باعث میشود آنها رشد کنند و سالم بمانند.
گیاهان همچنین روشهای گوناگونی برای تولیدمثل دارند. بعضی از آنها دانه تولید میکنند. وقتی دانه در خاک قرار میگیرد، کمکم جوانه میزند و به یک گیاه جدید تبدیل میشود. بعضی گیاهان هم از طریق ریشه یا ساقههایشان تکثیر میشوند.
گیاهان نه تنها زیبا هستند، بلکه فواید زیادی هم برای انسانها و جانوران دارند. آنها هوای تازه تولید میکنند، غذا فراهم میکنند و خانهی بسیاری از حیوانات هستند. پس باید در حفظ و مراقبت از گیاهان بکوشیم.
درس دهم ۱۲ علوم پایه چهارم – گوناگونی گیاهان
درس دوازدهم علوم کلاس چهارم: تنوع گیاهان
بخشهای مختلف این درس:
* فعالیت صفحه ۱۰۵
* بخش “فکر کنید” صفحه ۱۰۷
* بخش “گفتوگو” صفحه ۱۰۸
* فعالیت صفحه ۱۰۹
* بخش “گفتوگو” صفحه ۱۰۹
* بخش “جمعآوری اطلاعات” صفحه ۱۱۰
راهنمای کامل درس دوازدهم علوم پایه چهارم با موضوع “گوناگونی گیاهان”
فعالیت صفحه ۱۰۵ علوم چهارم
به گیاه کدو و سوسن نگاه کنید و با هم گروهیهایتان جدول را پر کنید.
| نام گیاه | سوسن | کدو |
| ریشه راست | ✅ | |
| ریشه افشان | ✅ | |
| برگ دراز و باریک | ✅ | |
| برگ پهن | ✅ | |
| تعداد گلبرگ ها ۳ تا یا مضرب ۳ | ✅ | |
| تعداد گلبرگ ها ۴ یا ۵ تا یا مضرب آن ها | ✅ | |
| دانه یک قسمتی | ✅ | |
| دانه دو قسمتی | ✅ |
**جواب فعالیتهای درس ۱۲ علوم چهارم**
**فعالیت اول: فکر کنید**
وقتی یک لیوان شیشهای خیلی داغ باشد و روی آن آب سرد بریزیم، ممکن است لیوان ترک بخورد یا حتی بشکند. دلیل این اتفاق این است که شیشه به سرعت سرد میشود و منقبض (جمع) میشود. اما این انقباض به صورت یکنواخت در همهجای لیوان اتفاق نمیافتد. در نتیجه، بین قسمتهای مختلف لیوان کشش به وجود میآید و شیشه میشکند.
**فعالیت دوم: آزمایش کنید**
**وسایل مورد نیاز:** یک بطری شیشهای با دهانه باریک، یک بادکنک، آب داغ و آب سرد.
**روش آزمایش:**
1. ابتدا بطری شیشهای را خالی کنید.
2. دهانهی بطری را با بادکنک بپوشانید.
3. حالا بطری را داخل یک ظرف آب داغ قرار دهید. مشاهده میکنید که بادکنک کمکم باد میشود. این اتفاق به این دلیل میافتد که هوای داخل بطری در اثر تماس با گرمای آب داغ، منبسط (گسترده) میشود و به بادکنک فشار میآورد و آن را باد میکند.
4. در مرحلهی بعد، بطری را از آب داغ خارج کرده و داخل یک ظرف آب سرد بگذارید. حالا مشاهده میکنید که بادکنک کمکم خوابیده میشود. دلیل این اتفاق این است که هوای داخل بطری در اثر تماس با آب سرد، منقبض (جمع) میشود و بادکنک به حالت اول برمیگردد.
**نتیجهگیری:** این آزمایش نشان میدهد که هوا در اثر گرما منبسط و در اثر سرما منقبض میشود.
**فعالیت سوم: کاوشگری**
**وسایل مورد نیاز:** یک ظرف شیشهی دردار، یک سکه.
**روش آزمایش:**
1. ظرف شیشهای را برای چند دقیقه داخل یخچال قرار دهید تا کاملاً خنک شود.
2. سپس درِ ظرف را محکم ببندید و یک سکهی خیس را روی درِ آن بگذارید.
3. حالا ظرف را با دستهای خود بگیرید تا گرم شود. بعد از چند لحظه میبینید که سکه روی درِ ظرف شروع به حرکت و صدا کردن میکند.
**توضیح:** وقتی ظرف را با دستهای گرم خود میگیریم، هوای داخل آن گرم شده و منبسط میشود. این هوای اضافه باید از داخل ظرف خارج شود. بنابراین از زیر سکهی خیس فرار میکند و باعث میشود سکه بلرزد و صدا ایجاد کند.
فکر کنید صفحه ۱۰۷علوم چهارم
زنبور عسل چطور به بارور شدن گلها کمک میکند؟
وقتی زنبور عسل برای پیدا کردن شهد یا گرده، روی گلهای مختلف مینشیند، ذرات ریز گرده به موهای ریز بدنش میچسبند. گاهی هم زنبور خودش به طور فعال گردهها را جمع میکند. وقتی زنبور به گل بعدی میرود، این گردهها را به آن گل منتقل میکند و باعث میشود گل بارور شود.
جواب فکر کنید صفحه ۱۰۷ علوم چهارم
❤ همگام درس ❤
گفتوگو صفحه ۱۰۸ علوم چهارم
تصاویر زیر، مراحل مختلف رشد میوه انار را از زمانی که گل است تا وقتی که به یک میوه کامل تبدیل میشود، نشان میدهند. درباره ترتیب این مراحل با هم گفتوگو کنید و سپس هر مرحله را به ترتیب شمارهگذاری نمایید.
پس از این که درخت انار گل میدهد، دانههای درون گل شروع به رشد میکنند و رفتهرفته به یک انار کوچک و کال تبدیل میشوند که در این مرحله رنگ آن سبز است.
فعالیت صفحه ۱۰۹علوم چهارم
با توجه به مطالبی که تا به حال یاد گرفتهاید، لطفاً جدول زیر را پر کنید.
| – | سوسن | کدو | کاج | خزه | سرخس |
| گل | دارد | دارد | ندارد | ندارد | ندارد |
| مخروط | ندارد | ندارد | دارد | ندارد | ندارد |
| هاگ | ندارد | ندارد | ندارد | دارد | دارد |
| دانه | دارد | دارد | دارد | ندارد |
گفتوگو صفحه ۱۰۹ علوم چهارم
کدام یک از گیاهان موجود در جدول را میتوان در یک دسته قرار داد؟ چرا؟
پاسخ:
کاج، سوسن و کدو در یک گروه هستند، زیرا هر سه آنها با استفاده از دانه تکثیر میکنند.
خزه و سرخس نیز در گروه دیگری جای میگیرند، چون هر دوی آنها از طریق هاگ تولید مثل میکنند.
جمع آوری اطلاعات صفحه ۱۱۰ علوم چهارم
آیا میدانید بعضی از گیاهان به جز کاشتن دانه یا استفاده از هاگ، راههای دیگری هم برای تکثیر دارند؟
بله، گیاهان میتوانند از راههایی مثل قلمه زدن، خوابانیدن شاخه در خاک، پاجوش و روشهای مشابه نیز زیاد شوند. برای نمونه، گیاه شمعدانی را میتوان با قلمه زدن تکثیر کرد.