**عادتها (درس پنجم کتاب تفکر و سبک زندگی پایه هشتم – صفحات ۱۱۸ و ۱۱۹)**
عادتها کارهایی هستند که ما آنها را بارها و بارها انجام میدهیم، طوری که دیگر برایمان ساده و خودکار میشوند. بعضی از این عادتها خوب و بعضی دیگر بد هستند.
**عادتهای خوب چه فوایدی دارند؟**
* انجام کارهای روزمره را برای ما آسانتر میکنند.
* به ما کمک میکنند وقت و انرژی خود را ذخیره کنیم.
* باعث میشوند در کارهایمان موفقتر باشیم.
* به سلامت جسم و روح ما کمک میکنند. مثلاً عادت به ورزش کردن یا مطالعه.
**عادتهای بد چه مشکلاتی ایجاد میکنند؟**
* میتوانند برای سلامتی ما مضر باشند.
* مانع پیشرفت ما در زندگی میشوند.
* گاهی اوقات ترک کردن آنها بسیار سخت است.
**چگونه عادتهای خوب در خودمان ایجاد کنیم؟**
1. **هدفگذاری:** اول باید دقیقاً مشخص کنیم که میخواهیم چه عادت خوبی را شروع کنیم. مثلاً “میخواهم هر شب قبل از خواب کتاب بخوانم”.
2. **شروع کوچک:** بهتر است کار را با قدمهای کوچک آغاز کنیم. مثلاً در ابتدا فقط پنج دقیقه مطالعه کنیم.
3. **پشتکار:** مهمترین بخش کار، تکرار و مداومت است. باید هر روز آن کار را انجام دهیم تا کمکم به یک عادت تبدیل شود.
4. **پاداش:** وقتی توانستیم عادت جدیدی در خود ایجاد کنیم، میتوانیم به خودمان جایزه بدهیم. این کار انگیزه ما را بیشتر میکند.
**چگونه عادتهای بد را ترک کنیم؟**
* **آگاهی:** اول باید بفهمیم کدام عادتهای ما بد هستند و چه ضررهایی برایمان دارند.
* **جایگزینی:** سعی کنیم به جای عادت بد، یک کار خوب و جدید را جایگزین کنیم. مثلاً به جای خوردن تنقلات بیفایده، یک میوه بخوریم.
* **محیطسازی:** محیط اطراف خود را طوری تغییر دهیم که انجام عادت بد سختتر شود. مثلاً اگر زیاد تلویزیون میبینیم، کنترل آن را در جایی دور از دسترس بگذاریم.
* **صبر و تلاش:** ترک یک عادت بد نیاز به زمان و اراده قوی دارد. اگر یک روز شکست خوردیم، ناامید نشویم و دوباره تلاش کنیم.
به یاد داشته باشیم که ساختن عادتهای خوب و ترک عادتهای بد، مانند ورزش کردن برای “اراده” و “خودسازی” ماست. هر چقدر بیشتر روی خودمان کار کنیم، قویتر و موفقتر خواهیم شد.
**عنوان درس: درس عادتها**
**موضوع: پاسخ فعالیتها**
**پایه: هشتم**
**فعالیت ۱: فکر میکنید عادت چیست؟**
پاسخ: عادت، کاری است که ما بارها و بارها آن را تکرار میکنیم، طوری که بعد از مدتی دیگر به آن فکر هم نمیکنیم و به صورت خودکار انجامش میدهیم. مثل مسواک زدن قبل از خواب یا خواندن کتاب بعد از ظهر.
**فعالیت ۲: چرا بعضی عادتها خوب و بعضی بد هستند؟**
پاسخ: عادتهای خوب به سلامتی و پیشرفت ما کمک میکنند، مثل ورزش کردن یا درس خواندن. اما عادتهای بد ممکن است باعث مشکل شوند، مثل دیر خوابیدن یا زیاد بازی کردن با موبایل.
**فعالیت ۳: یک عادت خوب و یک عادت بد در خودتان پیدا کنید.**
پاسخ (نمونه):
– عادت خوب: هر شب کتاب میخوانم.
– عادت بد: بعضی وقتها صبحانه نمیخورم.
**فعالیت ۴: چگونه میتوانیم یک عادت خوب در خودمان به وجود بیاوریم؟**
پاسخ: برای ساختن یک عادت خوب، باید آن کار را هر روز تکرار کنیم، حتی اگر در ابتدا سخت باشد. کمکم مغز ما به آن عادت میکند و انجامش راحتتر میشود.
**فعالیت ۵: اگر بخواهید یک عادت بد را ترک کنید، چه کار میکنید؟**
پاسخ: اول باید دلیل آن عادت را بفهمیم. بعد سعی کنیم کمکم آن را کمتر انجام دهیم یا به جای آن، یک کار خوب بگذاریم. مثلاً به جای خوردن شیرینی زیاد، میوه بخوریم.
**فعالیت ۶: نقش خانواده در شکلگیری عادتها چیست؟**
پاسخ: خانواده میتواند با تشویق و الگو بودن، به ما کمک کند تا عادتهای خوب پیدا کنیم. مثلاً اگر پدر و مادر هر روز ورزش کنند، ما هم تشویق میشویم ورزش را یاد بگیریم.
بخش پنجم درس عادت ها تفکر و سبک زندگی هشتم
در زندگی روزمره، کارهایی هستند که آنقدر تکرار میشوند که به صورت خودکار درمیآیند. به این کارهای تکراری و خودکار، “عادت” میگوییم.
عادتها میتوانند خوب یا بد باشند. برای نمونه، مسواک زدن هر شب یک عادت خوب است، اما زیاد بازی کردن با موبایل یک عادت بد به شمار میآید.
خبر خوب این است که ما میتوانیم بر عادتهای خود مسلط شویم و آنها را تغییر دهیم. اگر عادت بدی داریم، میتوانیم با تمرین و تکرار، آن را با یک عادت خوب جایگزین کنیم. این کار در ابتدا سخت است، اما با گذشت زمان و مداومت، آسانتر میشود.
پس بهتر است عادتهای خود را بشناسیم و سعی کنیم عادتهای خوب را در خودمان تقویت کنیم و عادتهای بد را از بین ببریم.
جواب گفت و گو صفحه 118 تفکر و سبک زندگی هشتم
متن درس را با دقت مطالعه کنید. سپس به صورت گروهی، پرسشهایی دربارهٔ موضوع “عادت” مطرح نمایید.
پاسخها:
۱_ آیا عادت کردن باعث میشود ما نتوانیم چیزهای جدید خلق کنیم؟
۲_ آیا همهٔ عادتها در هر شرایطی مفید و پسندیده هستند؟
۳_ آیا عادتها میتوانند احتمال بروز مشکلات و حوادث را کمتر کنند؟
۴_ آیا برخی از عادتها در همهٔ موقعیتها نامطلوب و زیانبار محسوب میشوند؟
جواب فعالیت در منزل صفحه 119 تفکر هشتم
یک نکته بسیار مهم برای داشتن زندگی سالم، رعایت میانهروی است. این یعنی در هیچ کاری زیادهروی نکنیم و از معیارهای عقلانی و دینی خود کمک بگیریم. برای نمونه، تمیز و مرتب بودن یک عادت پسندیده است؛ اما اگر در این کار زیادهروی کنیم، ممکن است به بیماری وسواس دچار شویم.
از بین کارهای روزمرهات دو مثال بزن که اگر در انجام آنها زیادهروی کنی، به یک عادت بد تبدیل میشوند.
پاسخ: ۱- استفاده زیاد و بیوقفه از گوشی، لپتاپ، تبلت و دیگر وسایل الکترونیکی
۲- پرخوری که باعث اضافه وزن و چاقی میشود
چطور میتوانیم عادتهای خوب را در خودمان به وجود بیاوریم؟
پاسخ: ۱- بیشتر درباره آن عادتهای خوب و نتیجهای که در زندگی و آینده ما دارند، اطلاعات کسب کنیم.
۲- کارهای خوب را مرتب تمرین و تکرار کنیم.
۳- در روش زندگی و نگاهمان به مسائل، تغییرهای مثبت ایجاد کنیم.