پاسخ تمرینهای درس دهم علوم کلاس چهارم
درس دهم: شب و آسمان
در این درس، با چیزهای جالبی که در آسمان شب میبینیم آشنا میشویم. در روز، خورشید را میبینیم که نور و گرمای زیادی دارد. اما وقتی شب میشود، خورشید غروب میکند و آسمان تاریک میشود. در آسمان شب، ماه و ستارهها دیده میشوند.
ماه گاهی به شکل یک دایره کامل است که به آن ماه کامل یا بدر میگوییم. گاهی هم فقط یک هلال باریک است. شکل ماه در شبهای مختلف فرق میکند. این تغییر شکلها را « phases of the moon » یا اهله ماه مینامند.
ستارهها هم اجرام نورانی دیگری هستند که در شب میدرخشند. آنها مانند خورشید، خودشان نور تولید میکنند، اما چون خیلی از ما دور هستند، کوچک و کمنور به نظر میرسند. اگر به جای خوشهستارهای دب اکبر در آسمان نگاه کنید، میتوانید جهت شمال را پیدا کنید.
گاهی اوقات ممکن است یک خط نورانی سریع در آسمان ببینید که به آن «شهاب» یا «ستاره دنبالهدار» میگویند. این اتفاق وقتی میافتد که یک تکه سنگ کوچک از فضا وارد جو زمین میشود و به دلیل سرعت بالا و اصطکاک با هوا، میسوزد و نور تولید میکند.
تماشای آسمان در یک شب صاف و در جایی که نور شهر کم باشد، بسیار لذتبخش و هیجانانگیز است.
بدن ما مانند یک خانه شگفتانگیز است که قسمتهای مختلفی دارد. هر قسمت کار خاصی انجام میدهد تا ما بتوانیم زندگی کنیم و کارهای روزمرهمان را انجام دهیم.
در این درس، میخواهیم بیشتر با بخشهای داخلی بدن آشنا شویم. یکی از مهمترین این بخشها، استخوانبندی ماست. استخوانها مانند یک داربست محکم هستند که به بدن ما شکل میدهند و از آن محافظت میکنند. بدون استخوانها، بدن ما شل و بیشکل میشد.
ماهیچهها یا عضلات نیز بخش مهم دیگری هستند. آنها به استخوانها وصل شدهاند و با انقباض و انبساط خود، باعث حرکت بدن میشوند. هر بار که راه میروید، میدوید یا حتی پلک میزنید، ماهیچههای شما در حال کار کردن هستند.
دستگاه گوارش هم کار جالبی انجام میدهد. این دستگاه، غذایی که میخوریم را دریافت میکند و آن را به قطعات بسیار کوچک و مواد مفید تبدیل میکند تا بدن بتواند از آنها استفاده کند و انرژی لازم برای بازی و درس خواندن را به دست آورد.
قلب، ریهها و مغز هم هر کدام وظیفهای حیاتی بر عهده دارند. قلب مانند یک پمپ قوی، خون را به تمام بدن میفرستد. ریهها اکسیژن هوا را میگیرند و کربن دیاکسید را از بدن خارج میکنند. مغز هم فرماندهِ بدن است و تمام کارها را کنترل میکند.
با مراقبت از بدن و خوردن غذای سالم، ورزش کردن و استراحت کافی، میتوانیم به این عضوهای مهم کمک کنیم تا همیشه سالم بمانند و به خوبی کار کنند.
درس دهم ۱۰ علوم پایه چهارم – آسمان در شب
درس دهم علوم کلاس چهارم – آسمان شب
پاسخ فعالیت صفحه ۸۴ علوم چهارم
پاسخ گفتوگو صفحه ۸۵ علوم چهارم
پاسخ گفتوگو صفحه ۸۶ علوم چهارم
پاسخ جمعآوری اطلاعات صفحه ۸۶ علوم چهارم
پاسخ فعالیت صفحه ۸۷ علوم چهارم
پاسخ گفتوگو صفحه ۸۸ علوم چهارم
پاسخ فعالیت صفحه ۸۹ علوم چهارم
پاسخ بخش فکر کنید صفحه ۸۹ علوم چهارم
پاسخ گفتوگو صفحه ۹۰ علوم چهارم
پاسخ گفتوگو صفحه ۹۱ علوم چهارم
راهنمای درس به درس علوم چهارم / درس دهم: بدن ما (۲)
جواب فعالیت صفحه ۸۴ علوم چهارم
وسایل مورد نیاز: یک نایلون بزرگ مشکی، یک نی دراز، یک خطکش، چسب نواری، و مخلوط آب و کف (مایع حبابساز)
روش کار:
۱. اول نایلون سیاه را کاملاً صاف داخل یک سینی پهن پهن کنید.
۲. حدود نصف لیوان از مایع حبابساز را روی نایلون بریزید و آن را پخش کنید. بعد خطکش را داخل مایع بگذارید.
۳. حالا یک نی را داخل مایع حبابساز فرو ببرید.
۴. یک نفس عمیق بکشید و آرام آرام داخل نی فوت کنید تا یک حباب بزرگ تشکیل شود. سعی کنید تا جایی که میتوانید هوای بیشتری بیرون دهید.
۵. وقتی حباب درست شد، قطر آن را با خطکش اندازه بگیرید و عدد آن را در جدول صفحه بعد یادداشت کنید.
۶. هر کدام از اعضای گروه باید این کار را به تنهایی انجام دهد و نتیجه خود را در جدول وارد کند.
| نام افراد گروه | علی | حسین | محمد | مجید |
| اندازهٔ قطر حباب به سانتیمتر | ۱ | ۳ | ۲ | ۴ |
از این آزمایش چه میآموزید؟
پاسخ: کسانی که توانستند باد بیشتری داخل حبابها بدمند، ظرفیت ششهایشان بیشتر است و در نتیجه حبابهای بزرگتری هم میسازند.
جواب گفتوگو صفحه ۸۵ علوم چهارم
در مورد جملهای که در ادامه میآید، در گروه خود گفتوگو کنید و نتیجه بحث را به کلاس ارائه دهید:
«آنهایی که حبابهای بزرگتری درست میکنند، جثه بزرگتری دارند.»
پاسخ:
هرچه اندازه جثه یک فرد بزرگتر باشد، ظرفیت ششهای او نیز بیشتر است. در نتیجه میتواند هوای بیشتری در ششهای خود ذخیره کند.
جواب گفتوگو صفحه ۸۶ علوم چهارم
وقتی که یک حباب درست میکنید یا یک بادکنک را از هوا پر میکنید، اولین کاری که انجام میدهید چیست؛ هوا را به درون میکشید یا به بیرون میدمید؟
پاسخ: هوا را به درون میکشید (دَم).
جواب جمع آوری اطلاعات صفحه ۸۶ علوم چهارم
در بینی هر کدام از ما، تعداد زیادی مو وجود دارد. درباره فایده این موها تحقیق کنید و نتیجه را در کلاس ارائه دهید.
پاسخ: موهای داخل بینی مانع ورود گرد و غبار به درون بدن و ریههای ما میشوند.
جواب فعالیت صفحه ۸۷ علوم چهارم
– آیا تعداد نبض در افراد مختلف یکسان است؟
پاسخ: بله، در افرادی که سالم هستند، تعداد تپشهای قلب با تعداد نبض یکی است.
۳– با گوشی پزشکی، به صدای قلب خود و دوستانتان به مدت یک دقیقه گوش دهید و آن را بشمارید.
– آیا بین تعداد صدای قلب و تعداد نبض شما ارتباطی وجود دارد؟
پاسخ: بله، در افراد سالم، تعداد نبض در یک دقیقه برابر با تعداد ضربان قلب در یک دقیقه است.
جواب گفتوگو صفحه ۸۸ علوم چهارم
چرا پزشک تعداد ضربان قلب بیمار را میشمارد؟
پاسخ: چون از روی تعداد ضربان نبض، میتواند وضعیت سلامت قلب و نحوه تپش آن را بررسی کند.
جواب فعالیت صفحه ۸۹ علوم چهارم
– قبل از دویدن و بعد از آن، تعداد نفسهایی که میکشیم چه تغییری میکند؟
پاسخ: پیش از دویدن، تنفس به حالت عادی است، اما پس از دویدن تعداد دم و بازدم افزایش مییابد.
– قبل از دویدن و بعد از آن، تعداد ضربان نبض چه تفاوتی میکند؟
پاسخ: پیش از دویدن، ضربان قلب معمولی است، اما بعد از دویدن تعداد نبض بیشتر میشود.
نتیجهگیری از این فعالیت:
با انجام فعالیتهایی مانند دویدن، هم تعداد تنفس و هم تعداد ضربان قلب افزایش پیدا میکند.
جواب فکرکنید صفحه ۸۹ علوم چهارم
چرا هنگام ورزش کردن تپش قلب بیشتر میشود؟
پاسخ: وقتی بدن شما فعالیت زیادی دارد، سوختوساز آن افزایش پیدا میکند. در این حالت، بدن به اکسیژن و مواد مغذی بیشتری نیاز دارد و همچنین مواد زائد و کربن دیاکسید بیشتری تولید میکند. به همین دلیل، قلب تندتر میزند و سرعت تنفس نیز بالا میرود تا این نیازها تأمین شود.
* آیا قلب در زمان استراحت یا خواب هم میزند؟
پاسخ: بله.
جواب گفتوگو صفحه ۹۰ علوم چهارم
به تصویرهای زیر نگاه کنید و با هم گفتوگو کنید که مواد مورد نیاز بدن چطور به سلولها میرسند.
وقتی یک لقمه غذا در دهانمان قرار میدهیم، دندانها آن را خرد و تکهتکه میکنند. سپس غذا با بزاق دهان مخلوط شده و از طریق مری پایین رفته و به معده میرسد. در معده، فرآیند گوارش ادامه پیدا میکند و غذا به شکل مایع درمیآید. این مایع غذایی سپس وارد رودهی باریک میشود. در آنجا، سلولهای روده، مواد مغذی را جذب کرده و به جریان خون منتقل میکنند. در نهایت، خون این مواد را به تمام قسمتهای بدن میرساند تا سلولها از آن استفاده کنند.
جواب گفتوگو صفحه ۹۱ علوم چهارم
در مورد مسیر حرکت ادرار از کلیه تا زمانی که از بدن خارج میشود، با هم گفتوگو کنید و نتیجه را به کلاس ارائه دهید.
پاسخ: کلیهها، مایعات اضافی و مواد زائد بدن را به شکل ادرار تصفیه میکنند. پس از آن، ادرار از طریق یک لولهی باریک که کلیه را به مثانه متصل میکند، به تدریج وارد مثانه میشود. وقتی مثانه پر میشود، فرد احساس نیاز به دفع ادرار پیدا میکند و در نهایت ادرار از بدن خارج میگردد.