**پاسخ‌های فصل پانزدهم علوم نهم به همراه راهنمای گام‌به‌گام**
در این بخش، پاسخ فعالیت‌های فصل پانزدهم کتاب علوم نهم را به صورت کامل و مرحله‌به‌مرحله بررسی می‌کنیم. هدف این است که مطالب به زبانی ساده و قابل درک برای همه دانش‌آموزان ارائه شود.
**فعالیت‌های درون فصل:**
برای هر فعالیت، ابتدا هدف از انجام آن توضیح داده می‌شود. سپس، مراحل کار به صورت واضح بیان می‌گردد و در نهایت، نتیجه‌گیری و پاسخی که باید به آن برسید، آورده شده است. این رویکرد به شما کمک می‌کند تا نه تنها پاسخ صحیح را بدانید، بلکه دلیل علمی پشت هر آزمایش یا پرسش را نیز به خوبی درک کنید.
**پاسخ سوالات و تمرین‌ها:**
تمام پرسش‌ها، چه آن‌هایی که در متن درس مطرح شده‌اند و چه تمرین‌های پایان فصل، به طور کامل پاسخ داده خواهند شد. برای هر سوال، راه حل به گونه‌ای شرح داده می‌شود که شما بتوانید روش رسیدن به جواب را مرحله‌به‌مرحله دنبال کنید و بر مفاهیم اصلی درس مسلط شوید.
با مطالعه این راهنما، درک بهتری از مباحث فصل پانزدهم پیدا خواهید کرد و برای امتحانات و آزمون‌ها آماده‌تر خواهید بود.
**عنوان درس: زندگی کردن با یکدیگر**
**موضوع: پاسخ فعالیت‌ها**
**پایه نهم**
در این درس، یاد می‌گیریم که چگونه با دیگران در صلح و آرامش زندگی کنیم. زندگی کردن در کنار یکدیگر نیازمند رعایت اصولی است که باعث می‌شود روابط ما با دیگران بهتر و پایدارتر شود.
برای پاسخ به فعالیت‌های این درس، باید به سوالات با دقت فکر کنیم و پاسخ‌هایی منطقی و مبتنی بر آموزه‌های درس ارائه دهیم. در این بخش، تمرین‌هایی طراحی شده که به ما کمک می‌کند رفتارهای درست و نادرست در زندگی اجتماعی را بهتر درک کنیم.
مثلاً، در یکی از فعالیت‌ها، از ما خواسته شده تا موقعیت‌هایی را تصور کنیم که در آنها ممکن است با دیگران اختلاف نظر داشته باشیم. سپس باید راه‌حل‌هایی peaceful و منطقی برای حل این اختلافات پیشنهاد دهیم. این کار به ما می‌آموزد که چگونه بدون خشونت و با گفت‌وگو مشکلات را حل کنیم.
در فعالیت دیگری، درباره اهمیت همکاری و مشارکت در کارهای گروهی صحبت می‌شود. همکاری نه تنها باعث موفقیت بیشتر می‌شود، بلکه احساس رضایت و صمیمیت بین افراد را نیز تقویت می‌کند.
با انجام این فعالیت‌ها، می‌آموزیم که چگونه در جامعه نقش مثبتی داشته باشیم و با احترام به تفاوت‌های یکدیگر، در کنار هم زندگی بهتری بسازیم.
جواب فصل پانزدهم علوم نهم
انتخاب سریع صفحه:
پاسخ فصل پانزدهم علوم نهم
پاسخ خود را بیازمایید صفحه ۱۶۵ علوم نهم
پاسخ فکر کنید صفحه ۱۶۵ علوم نهم
گفت‌وگو کنید صفحه ۱۶۶ علوم نهم
فعالیت صفحه ۱۶۶ علوم نهم
پاسخ خود را بیازمایید صفحه ۱۶۷ علوم نهم
پاسخ فکر کنید صفحه ۱۶۷ علوم نهم
پاسخ جمع‌آوری اطلاعات صفحه ۱۶۸ علوم نهم
پاسخ فکر کنید صفحه ۱۶۸ علوم نهم
پاسخ فعالیت صفحه ۱۷۱ علوم نهم
گفت‌وگو کنید صفحه ۱۷۲ علوم نهم
پاسخ فعالیت صفحه ۱۷۲ علوم نهم
پاسخ فعالیت صفحه ۱۷۳ علوم نهم
راهنمای کامل علوم نهم – فصل پانزدهم: زندگی با یکدیگر
پاسخ سوالات و فعالیت‌های فصل پانزدهم کتاب علوم تجربی پایه نهم
(شامل: پاسخ فعالیت‌ها، جمع‌آوری اطلاعات، خود را بیازمایید، فکر کنید و بخش‌های آزمایشگاهی صفحات ۱۶۵، ۱۶۶، ۱۶۷، ۱۶۸، ۱۷۱، ۱۷۲ و ۱۷۳)
**آزمون فصل پانزدهم علوم نهم**
خودت را محک بزن!
در این بخش می‌توانی با پاسخ دادن به پرسش‌های زیر، میزان یادگیری و تسلط خود را بر مباحث فصل ۱۵ ارزیابی کنی. سعی کن قبل از نگاه کردن به پاسخنامه، به تنهایی به همه سوالات جواب دهی.
**سوالات چندگزینه‌ای:**
1. کدام گزینه در مورد **انسان و محیط زیست** صحیح است؟
الف) انسان هیچ تاثیری بر محیط زیست ندارد.
ب) محیط زیست تنها بر زندگی جانوران اثر می‌گذارد.
ج) انسان و محیط زیست بر یکدیگر تاثیر متقابل دارند.
د) محیط زیست فقط شامل جنگل‌ها و کوهستان‌ها می‌شود.
2. مهم‌ترین عامل **تخریب لایه ازن** چیست؟
الف) افزایش گاز کربن دی‌اکسید
ب) استفاده از سوخت‌های فسیلی
ج) ورود گازهای کلروفلوروکربن (CFCs) به هواکره
د) بارش باران‌های اسیدی
3. **باران اسیدی** عمدتاً در نتیجه حل شدن کدام گازها در آب باران به وجود می‌آید؟
الف) اکسیژن و نیتروژن
ب) کربن دی‌اکسید و اکسیژن
ج) گوگرد دی‌اکسید و نیتروژن اکسید
د) متان و کلروفلوروکربن
4. کدام فعالیت انسانی، تاثیر مستقیمی در **افزایش اثر گلخانه‌ای** و گرمایش زمین دارد؟
الف) بازیافت کاغذ
ب) کاشت درخت
ج) سوزاندن سوخت‌های فسیلی مانند نفت و زغال سنگ
د) ساخت سد
**سوالات تشریحی:**
1. سه مورد از راه‌های اصلی **حفاظت از محیط زیست** را نام ببرید.
2. به نظر تو، مهم‌ترین **پیامد آلودگی هوا** برای شهرهای بزرگ چیست؟ یکی از این پیامدها را به طور خلاصه توضیح ده.
3. **پسماند** یا زباله به چند دسته کلی تقسیم می‌شود؟ نام ببرید.
4. مفهوم **توسعه پایدار** چیست؟ توضیح مختصری بده.
با پاسخ دادن به این سوالات می‌توانی نقاط قوت و بخش‌هایی که نیاز به مرور بیشتری دارند را شناسایی کنی. موفق باشی!
خود را بیازمایید صفحه 165 علوم نهم
این زنجیره، نمونه‌ای از زنجیره غذایی در نمودار شماره ۱ است: گیاه ⟶ ملخ ⟶ عنکبوت
شما هم می‌توانید زنجیره‌های دیگری که در این شکل وجود دارند، رسم کنید.
پاسخ: گیاه ⟶ موش ⟶ روباه
گیاه ⟶ خرگوش ⟶ شیر
📘 همگام درس / HamGamdars.com 📘
جواب فکر کنید صفحه 165 علوم نهم
پاسخ به بخش «فکر کنید» صفحه ۱۶۵ فصل ۱۵ علوم نهم
الف) آیا می‌توان گفت تمام شبکه‌های غذایی در کره زمین به یکدیگر مرتبط هستند؟
پاسخ: بله، چون همه‌ی زنجیره‌های غذایی در کنار هم، شبکه‌های غذایی را تشکیل می‌دهند و این شبکه‌ها در نهایت به یکدیگر متصل شده و «شبکه‌ی حیات» را به وجود می‌آورند.
ب) یک دانش‌آموز می‌گوید: در هر محیط زیست، فقط گیاهان تولیدکننده هستند. نظر شما چیست؟
پاسخ: این گفته همیشه درست نیست. در محیط‌های آبی مانند دریاها و اقیانوس‌ها، موجودات دیگری مثل جلبک‌های تک‌سلولی یا جلبک‌های پرسلولی ساده، نقش تولیدکننده را بر عهده دارند.
گفت و گو کنید صفحه 166 علوم نهم
در منطقه‌ای، تعداد افراد مبتلا به سرطان افزایش یافته است. به گفته متخصصان، دلیل این موضوع وجود یک ماده شیمیایی مضر در خاک مزارع و چراگاه‌های آن ناحیه است.
اما چطور این ماده که در خاک وجود دارد، باعث بروز سرطان در ساکنان آن منطقه می‌شود؟
پاسخ:
این سموم و مواد شیمیایی به همراه آب و املاح، توسط گیاهان از خاک جذب می‌شوند. سپس این مواد به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از طریق خوراکی‌ها وارد بدن انسان شده و موجب ایجاد بیماری می‌گردند.
فعالیت صفحه ۱۶۶ علوم نهم فصل پانزدهم
فعالیت صفحه 166 علوم نهم
در یک پروژه گروهی، یک محیط طبیعی یا انسان‌ساخت را در اطراف خود به صورت تصویری مستند کنید. این گزارش باید ویژگی‌های اصلی، موجودات زنده و عوامل غیرزنده آن محیط را در بر بگیرد.
پاسخ: برای نمونه، یک پارک را در نظر بگیرید که باید از آن مراقبت شود. بخش زندهٔ آن شامل درختان، گل‌ها و حشرات است و بخش غیرزنده نیز شامل نور خورشید، هوا، آب و خاک می‌شود.
با کمک و راهنمایی معلم، یک محیط زیستی کوچک ایجاد کنید.
پاسخ: کاشتن و پرورش یک گیاه در گلدان، نمونه‌ای از یک محیط زیستی کوچک است.
خود را بیازمایید صفحه 167 علوم نهم
پاسخ: الف: همکاری / ب: همراهی / پ: انگلی
📘 همگام درس / HamGamdars.com 📘
فکر کنید صفحه 167 علوم نهم
بین زنبور عسل و گیاهان گل‌دار چه ارتباطی برقرار است؟
پاسخ: این دو با هم همکاری می‌کنند؛ گیاه شهد و غذای زنبور را فراهم می‌کند و زنبور هم به گرده‌افشانی و بارور شدن گل کمک می‌نماید.
حشرات زیادی در گرده‌افشانی گل‌ها نقش دارند؛ اما چرا اهمیت زنبور عسل از بقیه بیشتر است؟
پاسخ: زیرا بسیاری از حشرات تنها از یک نوع گل خاص تغذیه می‌کنند، در حالی که زنبور عسل برای تولید عسل از شهد گل‌های مختلف و برای تأمین غذای لاروها از گرده‌های گوناگون استفاده می‌کند و در نتیجه، گرده‌افشانی گسترده‌تر و مؤثرتری انجام می‌دهد.
جمع آوری اطلاعات صفحه 168 علوم نهم
حیوانات شکارچی هر کدام توانایی‌های ویژه‌ای دارند که به آنها در گرفتن طعمه کمک می‌کند. هر گروه می‌تواند یک حیوان شکارچی را انتخاب کند و در مورد قابلیت‌هایی که به شکار کردنش کمک می‌کند، تحقیق کند. سپس نتیجه را به شکل تصویر و با جملات کوتاه ارائه دهد.
نمونه‌هایی از این ویژگی‌ها:
1. قدرت بدنی بالا: مانند شیری که یک گاو وحشی را شکار می‌کند.
2. سرعت زیاد: مثل یوزپلنگی که آهو را تعقیب می‌کند.
3. قابلیت استتار عالی: مانند آفتاب‌پرستی که حشرات را می‌گیرد.
4. دندان‌های قدرتمند: تمساح با دندان‌های قوی خود شکار را می‌گیرد.
5. حس بویایی قوی: گرگ‌ها با بو کشیدن، شکار را پیدا می‌کنند.
6. بینایی تیز: پرندگان شکارچی هنگام پرواز طعمه را می‌بینند.
7. پنجه‌های محکم: مانند شاهین که با پنجه‌هایش شکار را می‌گیرد.
8. شنوایی بسیار قوی: خفاش‌ها با شنیدن صدا، جهت را تشخیص می‌دهند.
9. تشخیص پرتو مادون قرمز: مارها این قابلیت را برای پیدا کردن شکار دارند.
📘 همگام درس / HamGamdars.com 📘
پاسخ فعالیت فکر کنید فصل ۱۵ علوم نهم
فکر کنید صفحه 168 علوم نهم
این نمودار، چگونگی تغییر تعداد جانوران شکارچی و جانورانی که شکار می‌شوند را در یک محیط نشان می‌دهد. با نگاه کردن به نمودار می‌توانیم درستی این جمله را بررسی کنیم: «تعداد شکارچی‌هایی که در یک محیط زندگی می‌کنند، به مقدار جانورانی که غذای آنها هستند وابسته است.»
نتیجه این است: تعداد شکارچی‌ها کاملاً به تعداد شکار وابسته است. وقتی که غذای کافی (شکار) زیاد باشد، تعداد شکارچی‌ها هم افزایش پیدا می‌کند. همچنین، در بیشتر مواقع تعداد جانوران شکار، از تعداد شکارچی‌ها بیشتر است.
فعالیت صفحه 171 علوم نهم
در یک پژوهش علمی، جوجه‌هایی که تازه به دنیا آمده بودند به دو دسته تقسیم شدند. به گروه اول غذایی کاملاً استریل و عاری از هرگونه باکتری داده شد. گروه دوم با خوراکی حاوی باکتری‌های سودمند تغذیه شدند. پس از گذشت مدت زمانی، به هر دو گروه، باکتری بیماری‌زایی که باعث عفونت روده می‌شود، داده شد.
نمودارهای پیوست، تغییرات تعداد باکتری‌های مضر را در این دو گروه طی زمان نمایش می‌دهند. در این نمودارها، محور عمودی نشان‌دهنده تعداد باکتری‌ها و محور افقی بیانگر گذر زمان است.
الف) این دو نمودار را کنار هم بگذارید و بررسی کنید.
پاسخ: وقتی در خوراک جوجه‌ها باکتری‌های سودمند وجود داشته باشد، پس از ورود باکتری‌های زیان‌بار به بدن آنها، رقابتی بین باکتری‌های خوب و بد درمی‌گیرد. اگر باکتری‌های مفید برنده این رقابت شوند، تعداد باکتری‌های مضر کم می‌شود و این اتفاق برای جوجه‌ها مفید است.
ب) امروزه به برخی مواد خوراکی مانند ماست و پنیر، باکتری‌های مفید اضافه می‌کنند که به آنها پروبیوتیک می‌گویند. با توجه به این نمودارها، این نوع خوراکی‌ها چه کمکی به سلامتی انسان می‌کنند؟
پاسخ: وجود باکتری‌های مفید در ماست و پنیر باعث می‌شود که این باکتری‌ها در روده با باکتری‌های مضر رقابت کنند و در صورت پیروزی، احتمال ابتلا به بیماری‌های باکتریایی روده کاهش پیدا کند.
📘 همگام درس / HamGamdars.com 📘
گفت‌وگو کنید صفحه 172 علوم نهم
گاهی اوقات، گیاهان و درختانی از مناطق دیگر به یک محیط جدید وارد می‌شوند. این گونه‌های تازه‌وارد، چون خیلی سریع رشد می‌کنند و آب، خاک و نور بیشتری مصرف می‌کنند، جلوی رشد گیاهان محلی را می‌گیرند. در نتیجه، تعداد انواع گیاهان و جانوران منطقه کم می‌شود و تنوع زیستی کاهش پیدا می‌کند.
به نظر شما، استفاده از این گیاهان غیربومی برای توسعهٔ پارک‌ها و فضای سبز چه مشکلاتی ممکن است ایجاد کند؟ و برای این کار باید چه نکاتی را در نظر گرفت؟
پاسخ: ممکن است گیاهان جدید با شرایط محیطی بهتر کنار بیایند و باعث شوند گیاهان اصلی و قدیمی منطقه از بین بروند. مثلاً رشد گیاه آزولا در تالاب انزلی، که منجر به نابودی دیگر گیاهان آن منطقه شده است.
فعالیت صفحه 172 علوم نهم
بر اساس تحقیقات انجام شده، فعالیت‌های مختلف انسان تأثیر زیادی بر کاهش گوناگونی گیاهان و جانوران داشته است. در ادامه به مهم‌ترین دلایل این موضوع اشاره می‌کنیم:
۱. ساخت‌وساز در طبیعت: گسترش شهرها، ساختن جاده‌ها و ایجاد سازه‌های مختلف در دل طبیعت، فضای زندگی بسیاری از موجودات را از بین برده است.
۲. آلودگی محیط‌زیست: آلوده کردن آب، هوا و خاک باعث نابودی مکان‌های زندگی جانوران و گیاهان شده و به انقراض برخی از آنها انجامیده است.
۳. ورود گونه‌های بیگانه: وقتی گونه‌های گیاهی یا جانوری جدید و مهاجم به یک منطقه وارد می‌شوند، با سرعت زیاد رشد کرده و منابع غذایی و محیط را از گونه‌های بومی می‌گیرند و در نتیجه از تنوع زیستی کم می‌کنند.
۴. شکار بی‌رویه: شکار بیش از حد و شکار برای سرگرمی، باعث نابودی نسل بسیاری از جانداران شده است.
۵. چیدن بی‌رویه گیاهان دارویی: جمع‌آوری بیش از اندازه گیاهان دارویی که به صورت خودرو در طبیعت می‌رویند، باعث شده است که بسیاری از این گیاهان نادر در معرض نابودی قرار بگیرند.
فعالیت صفحه 173 علوم نهم
در ایران، تعداد گونه‌های گیاهی و جانوری به دلایل مختلف طبیعی و فعالیت‌های انسانی در حال کم شدن است. برخی از جانداران مانند سمندر لرستانی، خرس سیاه و ماهی کورغار در وضعیت خطرناکی قرار دارند و ممکن است برای همیشه ناپدید شوند. جالب است بدانید ماهی کورغار فقط در ایران زندگی می‌کند.
شما می‌توانید با مطالعه منابع معتبر در مورد وضعیت تنوع زیستی استان خود، مقاله‌ای بنویسید و راهکارهایی برای حفظ محیط‌های طبیعی و موجودات زنده آن منطقه پیشنهاد دهید.
راه‌های پیشنهادی برای محافظت از محیط زیست و جانداران:
1- محدود کردن ساخت‌وساز در طبیعت (مانند توقف احداث جاده در جنگل ابر)
2- کاهش آلودگی هوا، آب و خاک
3- کاهش شکار غیرقانونی و ممنوعیت شکار گونه‌های در معرض انقراض و همچنین اجرای برنامه‌هایی برای افزایش جمعیت این جانداران
4- جلوگیری از ورود حیوانات غیربومی به اکوسیستم‌های ایران
5- ممانعت از خروج گونه‌های در خطر انقراض از کشور
6- مقابله با بیابان‌زایی، توقف قطع بی‌رویه درختان و کاشت درختان و جنگل‌های بومی
📘 همگام درس / HamGamdars.com 📘