**درس سیزدهم علوم نهم: همراه با پاسخ پرسش‌ها و فعالیت‌ها**
در این بخش، به بررسی کامل درس سیزدهم کتاب علوم پایه نهم می‌پردازیم و پاسخ تمام پرسش‌ها و فعالیت‌های موجود در این فصل را به شکلی ساده و مرحله‌به‌مرحله برای شما توضیح می‌دهیم.
هدف این است که مطالب به زبانی روان و قابل درک برای همه دانش‌آموزان ارائه شود. در ادامه، ضمن مرور نکات اصلی درس، پاسخ تمام سوالات و تمرین‌های این فصل را به طور کامل خواهید دید.
**پاسخ فعالیت‌های فصل سیزدهم:**
در این قسمت، پاسخ تمام تمرین‌ها و فعالیت‌های درس سیزدهم علوم نهم به صورت کامل و واضح آورده شده است. این پاسخ‌ها به شما کمک می‌کنند مفاهیم را بهتر درک کنید و در یادگیری درس موفق باشید.
**عنوان درس: جانوران بدون ستون فقرات | موضوع: یادگیری مرحله به مرحله | پایه نهم**
در این درس می‌خواهیم با دنیای شگفت‌انگیز جانورانی آشنا شویم که ستون فقرات ندارند. به این گروه از جانوران، “بی‌مهره” می‌گویند. آنها تنوع بسیار زیادی دارند و در همه جای کره زمین، از اعماق دریاها تا جنگل‌ها و حتی محیط زندگی ما، یافت می‌شوند.
**ویژگی‌های اصلی جانوران بی‌مهره:**
این جانوران برخلاف ما انسان‌ها و حیواناتی مانند سگ و پرنده، اسکلت استخوانی در داخل بدنشان ندارند. به همین دلیل به آنها “بی‌مهره” می‌گویند. اما این به آن معنا نیست که بدن آنها نرم و ضعیف است. بسیاری از آنها پوسته‌های سخت، اسکلت خارجی یا ساختارهای محکم دیگری دارند که از بدنشان محافظت می‌کند.
**انواع گروه‌های بی‌مهرگان:**
بی‌مهره‌ها گروه‌های بسیار مختلفی دارند. در اینجا با برخی از معروف‌ترین آنها آشنا می‌شویم:
1. **اسفنج‌ها:** ساده‌ترین نوع این جانوران هستند. آنها بیشتر در آب زندگی می‌کنند و بدن ثابتی دارند. سطح بدن آنها سوراخ‌های ریزی دارد که آب و مواد غذایی از آنها عبور می‌کند.
2. **مرجان‌ها:** این جانوران نیز در آب زندگی می‌کنند و اغلب به صورت گروهی در کنار هم، سازه‌های زیبایی به نام “آب‌سنگ” می‌سازند که برای زندگی بسیاری از آبزیان مهم است.
3. **کرم‌ها:** بدن این جانوران نرم و دراز است. آنها خود به گروه‌های کوچک‌تری مانند کرم‌های لوله‌ای، پهن و حلقوی تقسیم می‌شوند. کرم‌ک خاکی یک مثال آشنا از این گروه است.
4. **نرم‌تنان:** بدن این جانوران نرم است و بسیاری از آنها یک پوسته سخت خارجی دارند که از بدنشان مراقبت می‌کند. حلزون، صدف و ماهی مرکب از نمونه‌های معروف نرم‌تنان هستند.
5. **خارپوستان:** این جانوران در دریاها زندگی می‌کنند و پوستی خاردار دارند. بدن آنها اغلب تقارن شعاعی دارد، یعنی بخش‌های بدن به صورت دایره‌ای در اطراف یک مرکز قرار گرفته‌اند. ستاره دریایی و توتیای دریایی از این گروه هستند.
6. **بندپایان:** این گروه، بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین گروه در بین همه جانوران هستند! بدن آنها از بخش‌های مختلفی تشکیل شده و پاهای بندبند دارند. حشرات (مانند پروانه و مورچه)، عنکبوت‌ها، خرچنگ‌ها و هزارپاها همگی جزو بندپایان به حساب می‌آیند.
**نقش بی‌مهره‌ها در طبیعت:**
این جانوران با وجود کوچک بودن، نقش بسیار بزرگی در چرخه طبیعت بازی می‌کنند. برخی از خاک تغذیه می‌کنند و به حاصلخیزی آن کمک می‌کنند. برخی دیگر غذای جانوران بزرگ‌تر هستند. بعضی از آنها نیز با گرده‌افشانی، به رشد گیاهان کمک می‌کنند.
**جمع‌بندی:**
همان‌طور که دیدید، دنیای جانوران بی‌مهره بسیار گسترده و جالب است. آنها با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، بخش مهمی از زندگی در کره زمین را تشکیل می‌دهند. یادگیری درباره آنها به ما کمک می‌کند تا محیط زیست خود را بهتر بشناسیم و از آن محافظت کنیم.
جواب فصل سیزدهم علوم نهم
انتخاب صفحه مورد نظر:
پاسخ فصل سیزدهم علوم نهم
پاسخ فعالیت صفحه ۱۴۳ علوم نهم
پاسخ جمع آوری اطلاعات صفحه ۱۴۵ علوم نهم
پاسخ جمع آوری اطلاعات صفحه ۱۴۶ علوم نهم
پاسخ فعالیت صفحه ۱۴۹ علوم نهم
پاسخ جمع آوری اطلاعات صفحه ۱۵۰ علوم نهم
پاسخنامه علوم نهم – فصل ۱۳: جانوران بی‌مهره
در این بخش می‌توانید پاسخ پرسش‌های فصل سیزدهم کتاب علوم نهم، شامل فعالیت‌ها، جمع‌آوری اطلاعات، بخش‌های “خود را بیازمایید”، “فکر کنید” و “آزمایش کنید” صفحات ۱۴۳، ۱۴۴، ۱۴۵، ۱۴۶، ۱۴۹ و ۱۵۰ را مشاهده کنید.
فعالیت صفحه 143 علوم نهم
با توجه به مطالبی که در مورد اسفنج‌ها یاد گرفتید، یک شکل ساده از بدن یک اسفنج بکشید. سپس با کمک این شکل، توضیح دهید که اسفنج چگونه غذا می‌خورد، نفس می‌کشد و مواد زائد را از بدنش دفع می‌کند.
پاسخ: آب از طریق منافذ ریز سطح بدن اسفنج به داخل آن وارد می‌شود و سپس از سوراخ بزرگتری که در قسمت بالایی قرار دارد، خارج می‌گردد. در همین حین، تبادل مواد لازم صورت می‌گیرد.
جمع آوری اطلاعات صفحه 145 علوم نهم
بسیاری از کرم‌های بیماری‌زا از طریق آب و غذا وارد بدن انسان می‌شوند. برای پیشگیری از این مشکل، رعایت نکات بهداشتی ضروری است. در ادامه، برخی از مهم‌ترین راهکارها برای جلوگیری از آلودگی به این کرم‌ها ارائه می‌شود:
۱. پرهیز از تماس نزدیک با حیوانات
۲. شست‌وشو و ضدعفونی کردن میوه‌ها و سبزیجات قبل از مصرف
۳. پختن کامل گوشت و سبزیجات
۴. پرهیز از خوردن غذا با دست‌های آلوده
۵. رعایت اصول بهداشت فردی مانند شستن مرتب دست‌ها
این اطلاعات بر اساس درس ۱۳ علوم پایه نهم گردآوری شده است.
📘 همگام درس / HamGamdars.com 📘
جمع آوری اطلاعات صفحه 146 علوم نهم
الف) در مورد تأثیر کرم‌های خاکی بر غنی‌سازی خاک و استفاده از آنها برای درست کردن کود، تحقیق کنید و نتیجه را در کلاس بیان کنید.
نقش کرم خاکی در حاصلخیزی خاک:
کرم‌های خاکی، خاک را می‌خورند و مواد مفید داخل آن را جذب می‌کنند. سپس مواد اضافی را دفع می‌کنند که این مواد، باعث تقویت و حاصلخیزی خاک می‌شوند.
ب) در گذشته از زالو برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌کردند؛ امروزه هم در پزشکی مدرن کاربرد دارد. دربارهٔ استفاده از زالو در پزشکی جدید نیز اطلاعاتی جمع‌آوری کنید.
پاسخ: زالو را روی قسمت‌های مشخصی از بدن می‌گذارند و زالو خون آن ناحیه را می‌مکد. به این روش حجامت گفته می‌شود.
فعالیت صفحه 149 علوم نهم
ملخ دو نوع چشم دارد: دو چشم مرکب و سه چشم ساده. همچنین دو شاخک دارد که بندبند است و روی آن موهای حسی قرار گرفته. پاهای ملخ شش عدد است که پاهای عقب آن بلندتر است و برای پریدن‌های بلند مناسب است. این حشره دو جفت بال دارد که به قسمت سینه‌اش متصل است.
بدن ملخ سه بخش اصلی دارد: سر، سینه و شکم. شکم آن از ۱۱ قطعه تشکیل شده که هشت قطعه آن مربوط به دستگاه گوارش و سه قطعه آخر مربوط به دستگاه تولیدمثل است. عضو شنوایی ملخ در زیر بال‌ها و در دو طرف نخستین قطعه شکم قرار دارد. همچنین در دو طرف شکم، ده جفت سوراخ تنفسی وجود دارد که سه جفت جلویی برای دم و هفت جفت پشتی برای بازدم استفاده می‌شود.
📘 همگام درس / HamGamdars.com 📘
جمع آوری اطلاعات صفحه 150 علوم نهم
برای کلاس درس، یک تحقیق درباره گروه‌های مختلف جانوران عنکبوتی جمع‌آوری کرده‌ام. این گروه شامل موجوداتی مانند عنکبوت، رتیل، عقرب و کنه می‌شود. در ادامه، ویژگی‌های مهم هر یک را به زبان ساده توضیح می‌دهم.
**عنکبوت‌ها:**
این جانوران معمولاً هشت پا دارند و توانایی تنیدن تار را دارند. آنها از حشرات کوچک تغذیه می‌کنند و برای شکار، تارهای زیبایی می‌بافند. بیشتر عنکبوت‌ها برای انسان بی‌خطر هستند.
**رتیل‌ها:**
رتیل‌ها نوعی عنکبوت بزرگ و پرمو هستند. آنها برخلاف ظاهر ترسناک‌شان، اغلب بی‌آزارند و با نیش زدن شکار خود را فلج می‌کنند. رتیل‌ها بیشتر در مناطق گرمسیر زندگی می‌کنند.
**عقرب‌ها:**
عقرب‌ها یا کژدم‌ها، بدنی بندبند و دمی دارند که در انتهای آن یک نیش زهرآگین قرار گرفته است. آنها شب‌ها فعال‌اند و از حشرات تغذیه می‌کنند. بعضی از عقرب‌ها برای انسان خطرناک هستند.
**کنه‌ها:**
کنه‌ها جانوران بسیار ریزی هستند که بعضی از آنها به صورت انگل روی بدن جانوران یا انسان زندگی می‌کنند و از خون آنها تغذیه می‌کنند. برخی کنه‌ها می‌توانند بیماری‌ها را منتقل کنند.
همه این جانوران به گروه عنکبوتیان تعلق دارند و با وجود تفاوت‌های ظاهری، شباهت‌های زیادی با هم دارند.