معنی شعر سخن فارسی ششم ✔

**درس: سخن (فارسی پایه ششم)**

**درک مفهوم شعر:**

این شعر درباره اهمیت سخن و نحوه استفاده از آن صحبت می‌کند. شاعر توضیح می‌دهد که حرف زدن یک نعمت بزرگ است، اما باید مراقب بود چگونه از آن استفاده کنیم. سخن می‌تواند مانند یک گنج باارزش یا برعکس، مانند یک زهر خطرناک باشد.

اگر خوب و درست از آن استفاده کنیم، می‌تواند باعث خوشحالی و افتخار شود. اما اگر بد و نادرست به کار برود، ممکن است دردسرساز شده و باعث پشیمانی گردد. در نتیجه، قبل از حرف زدن باید خوب فکر کنیم و کلماتمان را با دقت انتخاب کنیم.

—

**واژه‌نامه:**

* **سخن:** حرف، گفتار
* **گوهر:** جواهر، چیز باارزش
* **دفتر:** کتاب، صفحه
* **زهر:** سم
* **نیک:** خوب
* **بد:** بد، زشت

**واژه‌های متضاد:**

* نيك ⇄ بد
* گوهر ⇄ زهر

**واژه‌های هم‌خانواده:**

* سخن: سخنگو، سخنران، سخنوری
* گوهر: گوهری، گوهرفروش
* دفتر: دفترچه، دفاتر

نام درس: درس ۳ | موضوع: مفهوم واژه‌ها – درک شعر | پایه ششم دبستان

درک شعر “سخن فارسی”

در این بخش، می‌خواهیم معنای شعر “سخن فارسی” را به زبانی ساده و گویا بیاموزیم.

زبان فارسی، گنجینه‌ای ارزشمند و میراثی گران‌بهاست که از گذشتگان به ما رسیده است. این زبان، تنها یک وسیله برای صحبت کردن نیست، بلکه حامل فرهنگ، تاریخ و هویت ماست. همان‌طور که از یک گنج باید به خوبی محافظت کرد، ما نیز باید این زبان شیرین و زیبا را پاس بداریم و در پاکیزگی و شیوایی آن بکوشیم.

شاعر در این شعر از ما می‌خواهد که به فارسی، درست و روان سخن بگوییم و از به کار بردن واژه‌های نادرست و نامأنوس خودداری کنیم. زیرا زمانی که به زبانی درست و زیبا صحبت کنیم، مقصود و احساساتمان را بهتر می‌توانیم بیان کنیم و دیگران نیز سخن ما را بهتر درک خواهند کرد.

پس بیاییم در گفتگوهای روزمره، در نوشته‌ها و درس‌هایمان، از زبان فارسی به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم و در حفظ این سرمایه ملی بکوشیم.

 معنی شعر سخن ششم

انتخاب بخش‌های مورد نظر:
مفهوم شعر سخن ششم
بررسی واژه‌های شعر سخن فارسی ششم
واژه‌های هم‌خانواده در شعر سخن فارسی ششم
واژه‌های مخالف در شعر سخن فارسی ششم

۱: با اینکه سخن به لطف آب است کم گفتن هر سخن صواب است
مفهوم: هرچند حرف زدن مانند آب گوارا و خوشایند است، اما کم حرف زدن کار درست‌تری است.

۲: آب ارچه همه زلال خیزد از خوردن پر، ملال خیزد
مفهوم: اگرچه آب همیشه پاک و زلال است، اما نوشیدن بیش از اندازه آن باعث ناراحتی و دل‌زدگی می‌شود.

۳: کم گوی و گزیده گوی چون در تا ز اندک تو جهان شود پر
مفهوم: کم حرف بزن، اما سخن‌های ارزشمند و پربار بگو تا با حرف‌های کم‌تو دنیا پُر از معنا شود.

۴: لاف از سخن چو دور توان زد آن خشت بود که پر توان زد
مفهوم: فقط زمانی می‌توانی به حرف‌هایت ببالی که سخن ارزشمندی بگویی؛ سخن بی‌محتوا مانند خشت بی‌ارزش است که تعدادش زیاد است.

۵: یک دسته گل دماغ پرور از خرمن صد گیاه ،بهتر
مفهوم: یک دسته گل خوشبو و زیبا، از انبوهی گیاه بی‌ارزش بهتر و ارزشمندتر است.

 معنی کلمات شعر سخن فارسی ششم

لطف: پاکی و بی‌آلایشی
صواب: کار درست و شایسته
ارچه: کوتاه شدهٔ اگرچه
زلال: پاک و روشن
ملال: خستگی و بی‌حوصلگی
در: دانه‌ای گران‌بها مانند مروارید
ز: کوتاه شدهٔ از
لاف زدن: گفتن سخنان بی‌پایه، خودستایی و ادعاهای دروغین

 هم خانواده کلمات شعر سخن فارسی ششم

منابع: مرجع‌ها و سرچشمه‌ها
هلاک: نابود شدن، از بین رفتن
قصد: هدف و منظور
خاطره: یادها و یادبودها
عارض: پیشامد و رخداد
همراهان: کسانی که با ما هستند

 مخالف کلمات کلمات شعر سخن فارسی ششم

شفاف در مقابل تیره
پُر در مقابل خالی
آهسته در مقابل سریع
جدا در مقابل متصل