**عنوان: درسی از سختیهای زندگی (برگرفته از درس نهم فارسی ششم)**
**درک مفهوم درس:**
این شعر از زبان کسی است که سختیهای زیادی در زندگی کشیده است. او میگوید این همه رنج و مشکل را تحمل کرده که حتی اگر بخواهی درباره آن بدانی، نمیتوانی تمام آنها را درک کنی.
او توضیح میدهد که در زندگی خود، روزهای سخت و ناامیدکننده زیادی را پشت سر گذاشته است. گاهی آنقدر درگیر این مشکلات بوده که حتی فرصت نکرده به خودش برسد و به فکر رفع تشنگی یا گرسنگی خود باشد.
اما در میان همه این تاریکیها و سختیها، یک نقطه روشن و امیدبخش وجود داشته است. این نقطه روشن، یاد و خاطره “یار” یا کسی است که برایش عزیز و دوستداشتنی است. فکر کردن به این فرد، مانند چراغی در شبهای تاریک، به او نیرو داده و راهش را روشن کرده است. این یادبود نیک، مایه آرامش و تسلی خاطر او در دوران سخت بوده است.
—
**واژهنامه و خانواده کلمات:**
* **رنج:** زحمت، سختی
* **متضاد:** آسایش، راحت
* **همخانواده:** رنجیدن، رنجور
* **کهنه:** قدیمی، فرسوده
* **متضاد:** نو، تازه
* **همخانواده:** کهنگی، کهنهگر
* **توشه:** آذوقه، زاد و توشه (چیزی که برای سفر یا زندگی ذخیره میکنی)
* **همخانواده:** توشهگیری
* **یادگار:** چیزی که از کسی یا دورهای به یادگار مانده باشد.
* **همخانواده:** یاد، یاد کردن، یادگاری
* **یار:** دوست، همراه، عزیز
* **همخانواده:** یاری، یاریدن، یاوری
* **نان:** قوت زندگی، غذا
* **همخانواده:** نانوایی، نانوا
* **آب:** مایه حیات
* **همخانواده:** آبی، آبدادن
* **شب:** زمانی از روز مقابل روز
* **متضاد:** روز
* **همخانواده:** شبان، شبانه
* **روشن:** درخشان، نورانی
* **متضاد:** تاریک
* **همخانواده:** روشنی، روشنایی
* **تاریک:** بدون نور
* **متضاد:** روشن
* **همخانواده:** تاریکی، تاریکخانه
در این درس، با نام “رنجهایی کشیدهام که مپرس”، به بررسی معنای واژهها و مفهوم شعر میپردازیم. هدف این است که دانشآموزان پایه ششم بتوانند منظور شاعر را به خوبی درک کنند و با احساسات و مفهومی که در پشت کلمات نهفته است، آشنا شوند.
در اینجا، کلمات دشواری که در شعر به کار رفته است، به زبانی ساده توضیح داده میشود تا برای همه قابل فهم باشد. همچنین، معنی کلی شعر به صورت روان و روشن بیان میگردد تا دانشآموزان به راحتی متوجه منظور شاعر شوند و بتوانند ارتباط بهتری با شعر برقرار کنند.
خانواده درس رنج هایی کشیده ام که مپرس
انتخاب بخشهای مختلف درس:
فهرست موضوعات درس
داستانهایی از سختیهایی که پشت سر گذاشتم
بررسی واژههای درس نهم فارسی ششم
درک متون منثور درس ۹ فارسی ششم
شرح ابیات صفحه ۷۰ درس نهم فارسی ششم
واژههای هممعنی درس نهم فارسی ششم
واژههای متضاد درس نهم فارسی ششم
شرح درس نهم فارسی ششم: رنجهایی کشیدهام که مپرس
در این درس با داستان زندگی فردی آشنا میشویم که سختیهای بسیاری را تجربه کرده است. او از مشکلات و رنجهایی میگوید که در طول زندگی با آنها روبرو شده است. این درس به ما میآموزد که چگونه میتوان با صبر و تحمل در برابر مشکلات، بر آنها غلبه کرد و قویتر شد.
شاعر در این درس تجربیات خود از روزهای سخت زندگی را بیان میکند و تأکید مینماید که این سختیها باعث پختگی و رشد او شدهاند. درس به ما نشان میدهد که هر مشکلی میتواند درسی برای پیشرفت و ترقی باشد اگر با نگاهی مثبت با آن روبرو شویم.
معنی کلمات درس نهم فارسی ششم
| نیزه : سلاح جنگی ، نی یا چوبی دراز که بر سر آن آهنی نوک تیز قرار داده باشند. خنجر : شمشیر کوچک ، چاقویی که نوک آن کج و برنده است. به جای مانده : باقی مانده علوم : جمع علم ، علم ها دار و ندار : کل دارایی و ثروت کسی فرا گرفتم : یاد گرفتم تعلیم : آموزش ، یاد دادن بزرگ مرد : مرد بزرگ تکمیل : کامل کردن معلومات : دانسته ها تألیف : نوشتن کتاب عظیم : بزرگ بستر : رختخواب وانداشت : مجبور نکرد |
پایبند آن نبودم : در قید و بند آن نبودم ، مقیّد به آن نبودم سرشار : پر ، آکنده از پای درآورد : از بین برد مپرس : نپرس غریب : دور افتاده ، در اینجا یعنی غریبانه آیات : جمع آیه ، نشانه ها اشخاص : جمع شخص ، افراد متون : جمع متن ، متن ها معتبر : ارزشمند ، با اعتبار گرد نیاورده : جمع آوری نکرده به تدریج : کم کم تأخیر : درنگ ، مکث به چاپ نرسانیده : چاپ نکرده ستمکار : ظالم ، ستمگر دایره المعارف : کتابی که در آن همه ی کلمات و اصطلاحات علمی و ادبی یک زبان ، در مورد موضوعی خاص و یا به صورت جامع به ترتیب حروف الفبا بیان می شوند. |
| رحلت : وفات ، مرگ ، مردن آثار : جمع اثر ، اثرها ، نشانه ها معاصر : هم عصر ، هم دوره لحظات : جمع لحظه ، زمان ها هجر : دوری ، هجران برگزیده ام : انتخاب کرده ام ره عشق : راه عشق |
آرامگاه : مزار ، مرقد حُجره : غرفه ، اتاق مفصّل : کامل ، گسترده نقل : بیان کردن رحمه ا… علیها : رحمت خدا بر او باد علّامه : دانشمند دلبر : معشوق ، محبوب شمسی : خورشیدی این گونه : به این صورت |
| لغتنامه : کتاب لغت ، واژه نامه خویش : خود کوشش : سعی و تلاش شهرت : معروفیت باور : اعتقاد مقام : جایگاه لغات : جمع لغت ، واژه ها ، کلمه ها کلمات : جمع کلمه ، کلمه ها ، واژه ها یافت : پیدا کرد عظیم : بزرگ ارزش : اعتبار |
طِب : پزشکی اشعار : جمع شعر ، شعرها موارد : جمع مورد ، مورد ها د رگذشت : وفات جاودانی : همیشگی ، ابدی ضعف : سستی و بی حالی وی : او دیوان حافظ : کتاب شعر حافظ زهر : سم گشته ام : چرخیده ام همچو : همچون، مثل ، مانند ره : مخفف راه |
معنی نثرهای درس 9 فارسی ششم
این کار بدون هیچ وقفه و تاخیری پیگیری شد و تنها به دلیل یک بیماری چندروزه و دو روز فوت مادرم – رحمهالله علیه – که این فعالیت متوقف شد، متوقف شد.
هیچ چیز، نه کسب نام و نه رسیدن به ثروت، مرا به تحمل این زحمت طاقتفرسا وادار نکرد. تنها چیزی که باعث شد این بار سنگین را به دوش بکشم، احساس مظلومیت شرق در برابر ستمگران غربی بود.
معنی بیت های صفحه ۷۰ درس نهم فارسی ششم
بیت 1:
درد عشقی کشیده ام که مپرس
زهر هجری چشیده ام که مپرس
معنی:
رنج عشقی را تحمل کردهام که آنقدر بزرگ است که نمیتوانی از آن بپرسی. زهر جدایی را چشیدهام که تلخیاش وصفنشدنی است.
بیت 2:
گشته ام در جهان و آخرِکار
دلبری برگزیده ام که مپرس
معنی:
تمام دنیا را گشتم و در پایان، کسی را انتخاب کردم که زیبایی و ارزشش فراتر از هر توصیفی است.
بیت 3:
بی تو در کلبه ی گدایی خویش
رنج هایی کشیده ام که مپرس
معنی:
بدون تو، در خانه محقر خودم، سختیهایی را پشت سر گذاشتم که بیان کردنشان ممکن نیست.
بیت 4:
همچو حافظ، غریب در رهِ عشق
به مقامی رسیده ام که مپرس
معنی:
مانند حافظ، در راه عشق غریب و تنها شدهام و به جایگاهی رسیدهام که قابل توصیف نیست.
کلمات هم معنی درس نهم فارسی ششم
تکمیل – تمام و بینقص – کمال – چیزهایی که یکدیگر را کامل میکنند
بخش – با جزئیات بیان شده – بخشهای مختلف – فاصله و جدایی
معروف بودن – کسی که همه میشناسند – افراد سرشناس – کسی که زبانزد است
تعداد – شماره – زیاد شدن – چندین و مختلف – شمارهها
رجوع کردن – دربارهٔ چیزی – بازگشت – کسی که به عقب برمیگردد
افراد – یک فرد – برجسته و مشخص – کسی که دارای مقام و شخصیت است
دانشها – کسی که آگاه است – آگاهی – خبری که به مردم داده میشود – بررسی و خواندن
علامه – دانشهای مختلف – آموزگار – دانش
سروده – سراینده – درک و فهم – همخوانی شعر – سرودهها
باارزش – ارزش و اعتبار – منابع مالی
یاد – نگهداری در ذهن – چیزی که حفظ شده است – نگهبان – پاسداری و نگهداری
درگذشت – کوچ کردن – وسیلهٔ سفر – کاروان مسافران
بیکار – متوقف شده – روزهای بیکاری
جای برآمدن خورشید – سوی برآمدن خورشید – تابش نور
لحظه – لحظههای کوتاه – در نظر گرفتن – پیمان با خدا – چیزی که برای نذر داده میشود – چیزهایی که نذر میشوند
دوری – جدایی و فراق – کسی که جلای وطن میکند – ترک خانه و کاشانه
ناآشنا – سوی غروب آفتاب – به حالت ناآشنا – زمان غروب آفتاب – جای غروب آفتاب
همیشگی – پایدار – همیشگی و ابدی
پاک – پاک شده – پاک کردن – پاک و پاکیزه
نوشتن کتاب – نویسنده – کتابهای نوشته شده
خواستن – دانشآموزان – خواستار – چیزی که مطلوب است – موضوعات و خواستهها
کلمات متضاد درس نهم فارسی ششم
ثروتمند ≠ بیپول
بیخبر ≠ مطلع
آسان ≠ دشوار
ناآشنا ≠ شناختهشده
خاور ≠ باختر
بالا رفتن ≠ پایین آمدن
مقصد ≠ نقطه آغاز
آغاز ≠ انجام
خورشیدخراس ≠ خورشیدربا
قسمت دیداری ≠ قسمت درونی
پنهان ≠ پیدا