در روزگاران قدیم، مرد دانشمند و خردمندی در شهری زندگی میکرد. او عاشق یادگیری و گسترش دانش بود. روزی تصمیم گرفت در مکانی عمومی، درختی بکارد؛ اما نه یک درخت معمولی. این درخت، نماد و نشانهای بود از علم و دانش.
بر روی هر یک از برگهای این درخت، او جملههای پرمعنی و حکیمانهای مینوشت. این جملات، پندها و درسهای ارزشمندی برای زندگی بودند. مردم شهر از کنار این درخت میگذشتند و با خواندن آن جملهها، چیزهای جدیدی یاد میگرفتند و راه و رسم درست زندگی کردن را میآموختند.
هدف این مرد خیرخواه این بود که دانش، مانند میوههای درختی پربار، در اختیار همه مردم قرار بگیرد و هر کس بتواند از آن بهرهمند شود. او میخواست دانایی همگانی شود و هیچ کس به خاطر نادانی، در تاریکی نماند. این درخت زیبا، کمکم به جایی برای کسب معرفت و آگاهی تبدیل شد و همه از وجود آن سود بردند.
درس دهم: درک معنای واژهها و مفهوم شعر
پایه ششم دبستان
در این درس، یاد میگیریم که چطور معنای کلمههای مختلف را بفهمیم و مفهوم شعرهای زیبا را درک کنیم.
**بخش اول: فهمیدن معنای واژهها**
هر زبانی از کلمههای زیادی تشکیل شده است. برای درک بهتر نوشتهها و گفتارها، باید با معنی کلمهها آشنا شویم.
گاهی یک کلمه چند معنی مختلف دارد. برای فهمیدن معنی درست، باید به جملهای که کلمه در آن به کار رفته توجه کنیم.
مثلاً کلمه “دست” میتواند به بخشی از بدن اشاره کند یا در ترکیبی مثل “دست دادن” به معنای خداحافظی کردن باشد.
**بخش دوم: درک مفهوم شعر**
شعر زبانی زیبا و آهنگین است که احساسات و ideas را به شکلی هنرمندانه بیان میکند.
برای فهمیدن یک شعر، باید به کلمهها، تصاویر و احساساتی که شاعر خلق کرده است دقت کنیم.
گاهی شاعر از کلمهها به صورت نمادین استفاده میکند. یعنی یک کلمه علاوه بر معنی معمولی، مفهوم عمیقتری نیز دارد.
**راههای کمککننده**
– از فرهنگنامه برای پیدا کردن معنی کلمههای ناآشنا استفاده کن.
– شعر را با صدای بلند بخوان تا با آهنگ و ریتم آن آشنا شوی.
– در مورد کلمههای کلیدی شعر فکر کن و ببین شاعر چه احساسی میخواهد انتقال دهد.
با یادگیری این مهارتها، میتوانی نوشتهها و شعرهای مختلف را بهتر بفهمی و از خواندن آنها لذت ببری.
حکایت درخت علم صفحه ۷۷ فارسی ششم
**عنوان: داستان درخت دانش**
**انتخاب سریع بخشهای مختلف:**
* داستان درخت دانش صفحه ۷۷
* مفهوم شعرهای داستان درخت دانش
* پاسخ پرسشهای صفحه ۷۷
* معنی واژههای داستان درخت دانش
* واژههای همخانواده درس دهم
* واژههای مخالف درس دهم
* پیام اصلی داستان درخت دانش
**توضیح داستان درخت دانش:**
این داستان درباره مرد دانشمندی است که سالها وقت خود را صرف یادگیری و کسب علم کرد. او به اندازهای دانش اندوخت که مانند یک درخت تنومند و پربار شد. اما متأسفانه، این شخص دانشمند هرگز از دانش خود برای کمک به دیگران یا انجام کارهای مفید استفاده نکرد. او فقط به فکر جمعآوری اطلاعات بود.
در پایان داستان، این فرد با وجود همه دانستههایش، هیچ کار ارزشمندی برای مردم انجام نداده و هیچ نام نیکی از خود به جا نگذاشته است. این حکایت به ما یادآوری میکند که هدف از یادگیری و دانشاندوزی، تنها انباشتن اطلاعات در ذهن نیست. دانش زمانی ارزش واقعی پیدا میکند که آن را به کار بگیریم، برای حل مشکلات از آن استفاده کنیم و دنیا را به جای بهتری تبدیل کنیم. در غیر این صورت، مانند درختی است که با وجود پربار بودن، میوههایش به کسی نمیرسد.
معنی شعر های حکایت درخت علم
شیخ لبخندی زد و خطاب به او گفت: ای مرد ساده دل، آنچه که تو به دنبالش هستی و درخت میپنداری، در حقیقت همان دانش و آگاهی است.
تو تنها ظاهر قضیه را دیدهای و از حقیقت آن بیخبر ماندهای، به همین خاطر از معنای اصلی و پربار آن محروم شدهای.
گاهی این حقیقت را به نام درخت میخوانم، گاهی مانند خورشید میدرخشد، گاه آن را به دریایی پهناور تشبیه میکنم و گاهی همچون ابری سرشار.
این دانش، هزاران فایده و اثر گرانبها دارد که کوچکترین و کماهمیتترینِ آنها، زندگی جاودانه است.
جواب سوال صفحه 77 فارسی ششم
در این شعر، دانش به چه چیزهایی تشبیه شده است؟
پاسخ: درخت – خورشید – دریا – ابر
داستان درخت دانش در چه قالبی سروده شده است؟
پاسخ: مثنوی
قالب شعر به صورت پرسش و پاسخ در قالب مثنوی است و شکل آن به این صورت میباشد:
…………………. * ……………………… *
…………………. △ ……………………. △
…………………. ◯ ……………………… ◯
«مثنوی» قالبی از شعر است که در آن هر بیت، قافیهی مستقل و جداگانهای دارد.
معنی کلمات حکایت درخت علم صفحه 77 فارسی ششم
پادشاه مردی شگفتانگیز را به سفری میفرستد تا او را مسخره کند. هدف او این است که قبل از آماده شدن آن مرد برای سفر، برنامهریزی خود را انجام دهد. آن مرد که دانشمندی سادهدل اما بسیار داناست، ظاهر و باطن اتفاقات را میفهمد.
میوهها از درخت جدا شدند. خورشید از پشت ابر طلوع کرد. نشانههای عمر جاودان پدیدار گشت.
کلمات هم خانواده درس دهم فارسی ششم
حساب – شمارش – حساب و کتاب – محاسبه
دراز – درازا – بلند – درازمدت
شورانگیز – هیجانی
زیارت – زیارتکننده – بازدیدکنندگان
سپاس – سپاسگزاری – سپاسگزار – قدردانی
نسخه – از رواج افتاده – جایگزین
عطّار – عطر – خوشبو
رِخنه – رخنهکننده – روزنهها – راه نفوذ
شگفتی – شگفت – شگفتیها – متعجّب
ماندگاری – پایدار – بازماندهها – باقیمانده
آفرینش – آفریدگار – آفرینش – آفریده
رِخنه – رخنهکننده – روزنهها – راه نفوذ
پافشاری – پایدار
کلمات متضاد درس دهم فارسی ششم
کوتاه با طولانی فرق دارد.
آخرین برعکس نخستین است.
فراوان در مقابل اندک قرار می گیرد.
طلوع آغاز روز و غروب پایان آن است.
خوشحالی نقطه مقابل ناراحتی است.
جوانی مخالف پیری است.
پیام حکایت درخت علم ششم
در این داستان، پیامی نهفته است که میگوید برای رسیدن به حقیقت هستی (خداوند)، باید از قالبهای بیرونی و ظاهری گذر کرد و با دل و جان به سوی معنا حرکت کرد. به بیان دیگر، باید از ظواهر دنیوی دل کند و به درون و حقیقت باطنی روی آورد.