پاسخ تمرینهای درس یازدهم علوم کلاس چهارم
درس یازدهم علوم چهارم دبستان – جانوران بیمهره

**عنوان درس:** جانوران بیمهره | **موضوع:** یادگیری گامبهگام | **پایه:** چهارم دبستان
در این درس با گروه بزرگی از جانوران آشنا میشویم که به آنها **«بیمهرهها»** میگوییم. اما این اسم به چه معناست؟
همهی جانوران در بدن خود یک ستون فقرات یا اسکلت استخوانی داخلی ندارند. به این دسته از جانوران که ستون فقرات ندارند، بیمهره میگویند. این جانوران بسیار متنوع و فراوان هستند و در همه جای کره زمین، از اعماق دریاها تا جنگلها و حتی در خانهی ما زندگی میکنند.
**انواع بیمهرهها:**
بیمهرهها گروههای مختلفی دارند. برای مثال:
* **حشرات:** مانند پروانه، زنبور و مورچه. آنها معمولاً شش پا دارند و بدنشان از چند بخش تشکیل شده است.
* **کرمها:** مانند کرم خاکستی. بدن آنها نرم و دراز است.
* **ستارههای دریایی:** این جانوران در دریا زندگی میکنند و شکل زیبایی شبیه ستاره دارند.
* **عروسهای دریایی:** بدن آنها شفاف و نرم است و در آب شنا میکنند.
* **حلزون و هشتپا:** این جانوران هم جزو بیمهرهها هستند.
**چرا این جانوران مهم هستند؟**
شاید بعضی از آنها کوچک یا کماهمیت به نظر برسند، اما بیمهرهها نقش بسیار مهمی در طبیعت بازی میکنند. برای مثال، کرمهای خاکی با حرکت در خاک، آن را برای رشد گیاهان آماده میکنند. یا زنبورها با گردهافشانی به رشد گلها و درختان میوه کمک میکنند.
پس دفعهی بعد که یک پروانه، یک کرم یا یک مورچه را دیدی، بدان که آنها بخش مهمی از دنیای جانداران هستند و بدون آنها چرخهی طبیعت به درستی نمیچرخد.
درس دهم ۱۱ علوم پایه چهارم –بی مهره ها
درس دهم: جانوران بیمهره
**فعالیت (صفحه ۹۴)**
در این فعالیت، با مشاهده دقیق تصاویر و نمونههای مختلف، با گروههای اصلی جانوران بیمهره آشنا میشویم.
**فکر کنید (صفحه ۹۵)**
در این بخش، از شما خواسته میشود تا با توجه به مطالبی که یاد گرفتهاید، در مورد ویژگیهای مشترک و متفاوت جانوران بیمهره فکر کنید و پاسخ خود را بیان نمایید.
**گفتوگو (صفحه ۹۶)**
در اینجا میتوانید به صورت گروهی در مورد نقش جانوران بیمهره در طبیعت و زندگی انسانها گفتوگو کنید و نظرات خود را با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
**فکر کنید (صفحه ۹۶)**
این قسمت شامل پرسشهایی است که شما را به تفکر بیشتر دربارهٔ رفتار و ویژگیهای خاص برخی از بیمهرهها وا میدارد.
**جمعآوری اطلاعات (صفحه ۹۹)**
در این بخش، باید با استفاده از منابع مختلف مانند کتابها، مجلات یا اینترنت، اطلاعات بیشتری در مورد یک جانور بیمهره خاص جمعآوری کرده و نتایج را به کلاس ارائه دهید.
—
راهنمای درس به درس علوم چهارم دبستان
درس یازدهم: جانوران بیمهره
فعالیت صفحه ۹۴ علوم چهارم
۱- اول، یک دستکش یک بار مصرف بپوشید. بعد، یک کرم خاکی از خاک باغچه پیدا کنید و آن را روی یک پارچه نمدار داخل یک جعبه بگذارید. با کمک یک ذرهبین، بدن کرم خاکی را نگاه کنید و شکلی که میبینید را روی کاغذ بکشید.
۲- یک مورچه روی کاغذ نقاشی کنید. سپس با ذرهبین یک مورچه واقعی را از نزدیک ببینید. حالا نقاشی خودتان را با مورچه زنده مقایسه کنید: بدن مورچه چه شکلی است و چند تا پا دارد؟
پاسخ: بدن مورچه بند بند است و ۶ پا دارد.
۳- به تصویرهای شته، کفشدوزک و عنکبوت در بالای صفحه نگاه کنید. بعد، جدولی که در صفحه ۹۵ کتاب علوم چهارم آمده را پر کنید.

فکر کنید صفحه ۹۵ علوم چهارم
**۱- مورچه و کرم خاکی از نظر شکل ظاهری چه فرقی با هم دارند؟**
پاسخ: بدن مورچه از بخشهای جداگانهای تشکیل شده و شش پا و دو شاخک دارد. در مقابل، بدن کرم خاکی به صورت حلقههای متعدد دیده میشود و هیچ پایی ندارد.
**۲- کفشدوزک و شته بیشتر شبیه مورچه هستند یا کرم خاکی؟**
پاسخ: مورچه
**۳- عنکبوت بیشتر به کدام یک از جانوران جدول شبیه است؟**
پاسخ: مورچه
جواب بخش فکر کنید درس ۱۱ علوم چهارم
❤ همگام درس ❤
گفت و گو صفحه ۹۶ علوم چهارم
لطفاً به دادههای موجود در جدول زیر دقت کنید.
| نام جانور | غذای جانور |
| کرم خاکی | از مواد موجود در خاک تغذیه میکند. |
| کفشدوزک | جانوران کوچکی مانند شته را میخورد. |
| شته | شیره گیاه را میمکد. |
| مورچه | شیرهای را که شته میمکد، میخورد. دانه گیا هان را هم میخورد. |
| عنکبوت | شکارچی مورچه و جانوران کوچک است. |
حالا بیایید با هم بررسی کنیم که این جانوران چه تأثیری روی بوتهٔ گل سرخ میگذارند.
کرم خاکی با جنب و جوشی که در خاک دارد، راههایی را در آن ایجاد میکند و خاک را زیر و رو مینماید. این فعالیت باعث میشود هوا به بخشهای عمقی خاک نفوذ کند و این برای رشد گیاه بسیار سودمند است.
شته با تغذیه از شیرهٔ گیاه، سبب ضعیف و پژمرده شدن آن میشود.
کفشدوزک، شته را که برای گیاه آفت محسوب میشود، شکار کرده و میخورد.
مورچه نیز از دانههای گیاه تغذیه میکند و آنها را نابود میسازد.
عنکبوت هم حشرات زیانآور برای گیاه را به دام میاندازد.
فکر کنید صفحه ۹۶ علوم چهارم
برای مراقبت از بوتهی گل سرخ چه کارهایی میتوانیم انجام دهیم؟
میتوانیم با استفاده از سم، شتههای روی گل را از بین ببریم. همچنین خوب است هر چند مدت یکبار خاک باغچه را برگردانیم و زیر و رو کنیم. بهتر است کرمهای خاکی، عنکبوتها و کفشدوزکها را از باغچه خارج نکنیم، چون آنها به سلامت خاک و گیاه کمک میکنند. علاوه بر این، برای قویتر شدن بوتهی گل سرخ، میتوانیم به آن کود بدهیم.
جمع آوری اطلاعات صفحه ۹۹ علوم چهارم
حشرات با وجود کوچکی، نقش بسیار مهمی در طبیعت ایفا میکنند. در اینجا به چند نمونه از کاربردهای مفید آنها اشاره میشود:
۱- برخی از حشرات، مانند زنبور عسل، با تولید عسل برای انسان مفید هستند.
۲- از بعضی گونههای سوسک برای کنترل و نابودی آفتهای مزارع بهرهگیری میشود.
۳- برخی از عنکبوتها نیز برای مقابله با آفتها در کشاورزی پرورش داده میشوند.